Ta ekspozycja może bawić, po trosze straszyć, ale też – bo tak widzą ją autorzy – ma przede wszystkim uczyć.

Bolesław Prus i Napoleon
To cesarz Francuzów, Napoleon Bonaparte, przyniósł ówczesnej Europie i zarazem światu narodziny zainteresowania starożytnym Egiptem. Gdy w maju 1798 r. wyprawił się zbrojnie do kraju nad Nilem, ruszyli z nim rysownicy i dziennikarze. Stamtąd do Francji słano reportaże i ryciny, bo przecież nie było jeszcze sztuki fotografii. Te ostatnie, publikowane w gazetach, poruszały wyobraźnię. Dziwne ryciny na zabytkowych budowlach i wewnątrz grobowców kazały pytać, czy nie są to przypadkiem zapomniane napisy. Wiedziano, że są to hieroglify – święte pismo. Ale jak je odczytać?

Ten tajemniczy kod w I poł. XIX w. złamał genialny językoznawca i poliglota Jean-François Champollion. To on odczytał je jako pierwszy i rozpoczął dzieło nowożytnego i nowoczesnego badania historii starożytnego Egiptu na podstawie autentycznych dokumentów. Od tej pory zapomniane przez dziesiątki wieków zabytki zaczęły mówić. A sam starożytny Egipt nie przestał i nie przestaje fascynować. Jakimś śladem tej pierwotnej fascynacji jest ukończona w 1895 r. powieść Bolesława Prusa „Faraon”. Owszem, jej bohater, Ramzes XIII, nie istniał, bo Ramzesów było jedenastu, ale autor zadziwiał znajomością egipskich realiów.

Trzeba się wybrać
Radomskie Muzeum im. Jacka Malczewskiego zaprasza na bardzo interesującą ekspozycję: „Świat faraonów”. – Jest to jedyny w Polsce, zrealizowany w nowatorskiej konwencji projekt, łączący wystawę z widowiskiem. Operując elementami show, światłem, dźwiękiem oraz efektami wzbudzającymi grozę i zaskoczenie, przekracza granicę tradycyjnego wystawiennictwa. Wystawa „Świat faraonów” jest wydarzeniem z zakresu „mixed media”, będąc absolutnym pionierem tego nurtu w Polsce. Można tu przeżyć fascynujące spotkanie z egipskimi bogami i mumiami, odkryć tajemnicę legendy o klątwie faraona, stanąć twarzą w twarz z mumią i uczestniczyć w budzących fascynację rytuałach mumifikacji. Tu każdy może stać się odkrywcą, naukowcem, uczestnikiem wykopaliska czy uczniem w szkole hieroglifów! – zapraszają organizatorzy.

Prezentowane eksponaty są kopiami, ale wykonanymi z niezwykłą pieczołowitością. Ich wiarygodność potwierdza egiptolog prof. Karol Myśliwiec, dyrektor Zakładu Archeologii Śródziemnomorskiej Polskiej Akademii Nauk. Na wystawie można obejrzeć ponad 200 wiernie odtworzonych eksponatów.

Pokazują one zarówno świat egipskich bogów, jak i codzienne życie starożytnych Egipcjan. Można tu zobaczyć maskę faraona Tutenchamona, popiersie królowej Nefretete, posągi bóstw i władców, a obok tego precjoza sztuki jubilerskiej. Stroje, peruki i narzędzia codziennego użytku przybliżają zwykłe, toczące się przed tysiącami lat życie. Wyjątkową atrakcją jest inscenizacja rytuałów mumifikacji.

Egipskie ślady w Biblii – znane i mniej znane
Komentuje ks. Zbigniew Niemirski, biblista: – O Egipcie Pismo Święte mówi prawie 400 razy. Już ta prosta informacja pokazuje, że dla badań historii i teologii biblijnej znajomość dziejów i kultury starożytnego Egiptu ma bardzo duże znaczenie. Egipt to kraj, do którego dotarł w czasie swych wędrówek patriarcha Abram-Abraham. To miejsce, gdzie został sprzedany syn patriarchy Jakuba Józef, nazwany potem egipskim.

W Egipcie urodził się Mojżesz, który stamtąd wyprowadził swój lud, prowadząc go do Ziemi Obiecanej. Do Egiptu uciekła Święta Rodzina, chroniąc się przed gniewem króla Heroda. Wszyscy znamy te biblijne opowiadania. A oprócz nich jest cała gama mniej znanych, a równie ważnych faktów.

O Palestynie z połowy II tysiąclecia przed Chr. czytamy na glinianych tabliczkach odkrytych w egipskim Tell El-Amarna. Król Salomon, budowniczy jerozolimskiej świątyni z X w. przed Chr., wzorował się na egipskiej administracji, budując swą strukturę urzędniczą. Za panowania tegoż króla miał miejsce łupieski najazd faraona Szeszonka. W 608 r. przed Chr. pod Megiddo, w palestyńskich Górach Karmel, zginął pobożny król Jozjasz, stawiając czoła idącym z Egiptu ku Mezopotamii wojskom faraona Necho.

Do Egiptu, po najeździe babilońskiego króla Nabuchodonozora w 587 r. przed Chr., został uprowadzony prorok Jeremiasz. Od końca IV w. przed Chr. do 198 r. przed Chr. Palestyna znajdowała się pod kontrolą Egiptu. Mądrość egipskich uczonych wywarła swój wpływ na niektóre z biblijnych tekstów. Przykładem może być tzw. Mądrość Amenemope – przysłowia egipskie przerobione i włączone w biblijną Księgę Przysłów. W Egipcie, w początkach III w. przed Chr., dokonano przekładu hebrajskiej Biblii na język grecki. To tłumaczenie nosi nazwę Septuaginty. W kraju nad Nilem, w społeczności żydowskich emigrantów, powstała starotestamentalna Księga Mądrości. Tam też najprawdopodobniej został napisany nowotestamentalny List do Hebrajczyków.