Na szkielety natrafiono podczas wybierania ziemi w jednym z pomieszczeń budynku przy Bramie Opatowskiej. Podczas prac, pod jego posadzką ukazały się zachowane ludzkie szkielety.

– Szczątki bardzo dobrze się zachowały, więc początkowo przypuszczaliśmy, że pochodzą z całkiem niedawnych czasów. Jednak analiza nawarstwień ziemi i systemu pochówków szybko wyjaśniła zagadkę. Regularny układ szkieletów, ich orientacja, głębokość jam grobowych jednoznacznie wskazały nam, że są starsze niż sam XIX-wieczny budynek, a nawet starsze niż znajdujące się w ich bezpośrednim sąsiedztwie Brama Opatowska i mury obronne – wyjaśnia Monika Bajka, prowadząca nadzór archeologiczny z ramienia Muzeum Okręgowego w Sandomierzu.

Groby te są najprawdopodobniej pozostałością cmentarza znajdującego się w tej części wzgórza. To ważne odkrycie, zmieniające dotychczasową wiedzę na temat topografii średniowiecznego miasta.

– Dotychczas przypuszczaliśmy, że cmentarz ten obejmował większą część terenów późniejszego Rynku oraz tzw. Małego Rynku. Dokonane odkrycia wskazują, że jego zasięg w kierunku północnym dochodził do północnej krawędzi Wzgórza Miejskiego – wyjaśnia pani archeolog.

W sumie podczas ostatnich prac odkryto sześć pochówków, niektóre z nich zawierały elementy wyposażenia lub zachowane elementy ozdób.

– Są to pochówki chrześcijańskie, gdyż poganie stosowali pochówki ciałopalne. Jednak niektóre odnalezione elementy wskazują pozostałe jeszcze w społeczności naleciałości pogańskie. Jednym z nich jest odnaleziony przy jednym ze szkieletów garnek gliniany, w którym najprawdopodobniej złożono do grobu wraz ze zmarłym jadło lub jakiś napój. Wykaże to analiza próbek pobranych z wnętrza naczynia. Pozostawienie tego naczynia jest niewątpliwie pewnym przeżytkiem zachowań pogańskich – stwierdza M. Bajka.

Przy szkielecie młodej dziewczyny znaleziono mały kabłączek skroniowy z brązu. Kabłączki takie należały do najpopularniejszych ozdób kobiecych, noszonych od XI do XIII w. przy skroniach. Jeden z grobów był pochówkiem dziecka.

– Wstępna analiza pozwala przypuszczać, że groby orientowane i ułożone szeregowo stanowią część dużego, nie przykościelnego cmentarza, tzw. rzędowego, jaki w XI i XII wieku funkcjonował w północnej części obecnego Wzgórza Miejskiego – mówi dr Marek Florek, archeolog.