Tomasz Rożek: Ile przeszczepów rogówki przeprowadza się rocznie w Polsce?

Prof. Edward Wylęgała: Mniej niż tysiąc. Chcielibyśmy więcej, ale od lat nie jesteśmy w stanie przekroczyć tysiąca.

W czym jest problem?

Głównie w tym, że nie mamy rogówek, czyli w dawcach.

A ile osób czeka na takie przeszczepy?

W kolejce czeka kilka tysięcy osób, a gdybyśmy mieli robić transplantacje na bieżąco, musielibyśmy operować przynajmniej dwa razy częściej, czyli rocznie około 2 tys. razy.

Czy transplantacje rogówki dotyczą tylko osób starszych?

Ależ nie, przeszczep rogówki dotyczy zarówno noworodków, jak i osób w wieku młodzieńczym czy starszych.

Jak Pan jako ekspert patrzy na doniesienia o sztucznych rogówkach, także tych wyprodukowanych metodami bioinżynierii?

Z pewnością jest to przyszłość, ale problem jest bardzo złożony. Rogówka musi być zrobiona z materiału, który powinien mieć odpowiednie cechy, nie tylko przezroczystość. To jest twór, który ma kontakt z wnętrzem oka, czyli musi być biokompatybilny. Jeżeli mówimy o rogówkach plastikowych, nie dla wszystkich potrzebujących jest to wskazane. Obecnie to opcja dla około 2 proc. oczekujących.

W ilu miejscach w Polsce przeprowadza się przeszczepy rogówek?

Obecnie odpowiednie pozwolenie mają chyba 24 ośrodki, ale tylko cztery, pięć ośrodków w Polsce przekracza liczbę 100 transplantacji rocznie. Moim zdaniem minimalna liczba takich operacji w każdym z ośrodków powinna wynosić 50. Wtedy mamy pewność, że zespół jest odpowiednio wyszkolony i jest odpowiednia ciągłość w leczeniu.

Czy transplantacja rogówki jest skomplikowaną operacją?

Mówimy o przeszczepieniu kółeczka, które ma grubość 0,6 mm i średnicę 7 mm. Doszywamy to szwami widocznymi pod mikroskopem, nicią o grubości 0,2 mm. Przeprowadziłem około 2 tys. takich transplantacji i muszę powiedzieć, że nie jest to zabieg prosty. Trudność nie polega na samym wszyciu rogówki. Najpierw musimy przygotować dawcę, potem wykroić podobny kawałek tkanki u biorcy. W to zaangażowany jest cały zespół ludzi. Największym problemem nie jest jednak trudność zabiegu, tylko to, że nie mamy w Polsce odpowiedniej liczby dawców.•