Ośmiornice są bohaterkami opowieści dla najmłodszych i bohaterkami starożytnych legend o potworach zamieszkujących kres ziemi. Ich czasem gigantyczne rozmiary, supersprawne ramiona, wyposażone w rozliczne przyssawki, zdolność do przekraczania niewielkich szczelin, wtapianie się w otoczenie, skomplikowana budowa oka, porównywalna z naszą, zamieszkiwanie głębin morskich, produkcja atramentu… Wszystkie te cechy, o których uczymy się w szkole i na filmach przyrodniczych, pobudzają wyobraźnię.

Inteligentne bestie

Głowonogi, czyli mięczaki takie jak ośmiornice, dziesięciornice (kałamarnice i mątwy), łodziki i wymarłe dziś amonity, są jedną z najstarszych grup bezkręgowców. Istnieją na Ziemi od około 570 mln lat! Nie tylko wiek jest ich cechą charakterystyczną, ale także tak zwane uorganizowanie. Co to znaczy? Że w świecie istot pozbawionych kręgosłupa są tym, czym człowiek w świecie kręgowców. Głowonogi mają wiele cech właściwych wyłącznie im. Nie dziwi zatem, że co rusz jakiś naukowiec, dziennikarz czy autor science fiction porównuje ośmiornice do „istot z kosmosu”.

Władanie narzędziami, zdolność szybkiego uczenia się i nabywania nowych umiejętności, ze sławnym już otwieraniem słoika typu twist, aby wyciągnąć z niego przysmak, to tylko ciekawostki. Inne, nie bójmy się tego słowa, świadome działania typu „rozwiązywanie problemów” i „realizacja strategii” dowodzą ponadto, że nie tylko funkcjonowanie ciała, ale i myślenie jest u ośmiornic nietuzinkowe. Nazwa „głowonogi” nie tylko doskonale obrazuje anatomię tych zwierząt. Ona opisuje ich istotę.