Fachowcy twierdzą, że ścisłe porównywanie dzieci nie ma sensu. Każde jest inne. Ma inny charakter i inne potrzeby. Potwierdzam. Jestem ojcem bliźniąt. Pokusa, by – jeszcze przed urodzeniem – porównywać Janka i Zuzię, była bardzo silna. A to przecież dwoje różnych dzieci. Jedne rzeczy szybciej robił Janek, inne Zuzia. I tak jest do dzisiaj, choć kilka dni temu skończyły 12 lat. Ciągle staram się pamiętać, że każde z nich jest inne.

Koszmarny polski

W pierwszych miesiącach życia w zasadzie jedynym dźwiękiem wydawanym przez dziecko jest płacz. Pojawia się nie tylko wtedy, gdy coś boli. Przede wszystkim wtedy, gdy coś trzeba zakomunikować. Gdy dziecko ma kilka miesięcy, zaczyna się najpierw tzw. głużenie, a po kolejnych kilku miesiącach gaworzenie, czyli „mówienie” sylabami. Pierwsze proste wyrazy, takie jak mama, baba, tata, pojawiają się, gdy dziecko ma około roku, ale czasami (szczególnie u chłopców), gdy ma 1,5 roku. Pierwsze zdania, często dwu-, trzywyrazowe, wypowiadane są w wieku około 2 lat. Zasób słów dziecka pomiędzy 2. a 3. rokiem życia to od kilkudziesięciu do kilkuset wyrazów. Jakie to są słowa? Jak są używane? Od czego zależy ich liczba i czy jest ona uzależniona od kraju, w którym dziecko się wychowuje? Te wszystkie parametry postanowili przeanalizować naukowcy z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Tego typu badania były przeprowadzone w Polsce po raz pierwszy. Co bardzo ważne, były one częścią dużego, międzynarodowego projektu badawczego. Dzięki niemu wyniki polskich dwulatków można było bez trudu porównać z wynikami dzieci żyjących w innych krajach.