Patent (nie)chciany

Tomasz Rożek

GN 26/2013 |

publikacja 27.06.2013 00:15

Genów nie można patentować – stwierdzili sędziowie amerykańskiego Sądu Najwyższego. Hurrrraaa! Mówią naukowcy. Sprawa ma jednak drugie dno.

Czy firmy biotechnologiczne  i farmaceutyczne mają prawo zastrzegać wyniki swoich badań? Pascal Broze /east news/REPORTER Czy firmy biotechnologiczne i farmaceutyczne mają prawo zastrzegać wyniki swoich badań?

Czy można wyobrazić sobie coś bardziej osobistego niż DNA? Coś, co dostajemy w połowie od mamy, a w połowie od taty, coś, co przekażemy swoim dzieciom?

Do kogo należy wiedza?

W genach zapisana jest nie tylko informacja o kolorze oczu czy włosów, o wzroście i wielkości stopy, karnacji, strukturze włosa, a nawet grubości kości. Tam jest zapisana informacja o podatności na różnego typu choroby. Im bardziej rozumiemy nasze geny, tym częściej na podstawie odpowiednich badań jesteśmy w stanie określić ryzyko zachorowania na daną przypadłość. Pracę genetyków i mikrobiologów można porównać do pracy detektywa. O zwiększonej podatności na cukrzycę, otyłość czy jakiś typ nowotworu świadczy bowiem nie jeden gen, tylko czasami kilkanaście albo kilkadziesiąt. Niektóre geny zwiększają podatność, inne zmniejszają, jeszcze inne włączają albo wyłączają jakieś mechanizmy na poziomie komórkowym. W efekcie, zanim genetyczne śledztwo dobiegnie końca, potrzeba lat pracy całych zespołów ludzi. Potrzeba drogich odczynników, aparatury analitycznej i materiału badawczego. A to wszystko bardzo dużo kosztuje. Skoro są poniesione koszty, gdzie jest zysk? Jeśli takie badania prowadzą instytuty naukowe czy uniwersytety, można powiedzieć, że ich zyskiem jest wiedza, informacja. W końcu nikt nie oczekuje natychmiastowego dochodu z badania własności np. protonów czy neutronów. Ale na badania genetyczne chętnie wydają pieniądze także instytucje prywatne. Na czym one zarabiają? Po czasami kilku latach badań w końcu uda się wyśledzić wszystkie ważniejsze geny związane z jakąś chorobą. I wtedy powstaje test, czyli przepis dla diagnostów, który geny sprawdzić, by stwierdzić ryzyko zachorowania na jakąś chorobę.

Dostępna jest część treści. Chcesz więcej? Zaloguj się i rozpocznij subskrypcję.
Kup wydanie papierowe lub najnowsze e-wydanie.