Nobel za transport w komórce

Tomasz Rożek

Jak to się dzieje, że komórka wie co ma wpuścić do swojego środka a co nie? Jak to się dzieje, że kanały jej transportu nigdy się nie zakorkują?

Nobel za transport w komórce

Tegoroczna Nagroda Nobla z medycyny została przyznana Jamesowi Rothmanowi, Randy'emu Schekmanowi i Tomasowi Suedhofowi za badanie procesów transportu wewnątrzkomórkowego (przeczytaj tekst Nobel z medycyny przyznany).

Nie chodzi zresztą tylko o to jak odbywa się transport pomiędzy środkiem a wnętrzem komórki, ale także w środku samej komórki. To co tam się dzieje, z łatwością można porównać do ogromnego i zatłoczonego węzła autostradowego. Gdy komórka działa prawidłowo na wspomnianym węźle i na przejściach granicznych (błonie komórkowej) nic się nie korkuje, ale gdy komórka działa nieprawidłowo tworzą się korki. Od tego tylko krok to jeszcze większych kłopotów.

Tegoroczni Nobliści badali te kanały transportu i mechanizmy, które za nimi stoją. Ruch na zakorkowanych drogach w komórce zachodzi nieustannie i umożliwia nie tylko transport cząsteczek ale także komunikowanie się ze środowiskiem. Poznanie tych mechanizmów nie tylko pozwala zrozumieć jak funkcjonuje organizm na poziomie komórki i w dużo większej skali, czyli organizm jako zbiór komórek. Ma też bardzo praktyczne znaczenie. Bez wiedzy która odkryli tegoroczni Nobliści trudno wyobrazić sobie jakąkolwiek skuteczną terapię. Dopiero zrozumienie jak działa transport pomiędzy komórkami i we wnętrzu komórek pozwala na świadome stosowanie farmakologii.

Tegoroczni Nobliści byli typowani do nagrody już cztery lata temu przez Davida Pendlebury'ego, analityka z agencji Reutera, który kandydatów do Nagród Nobla typuje od 1989 r. To, że trafił pokazuje, że... Nobla nie da się wytypować. Biorąc pod uwagę ogromną ilość typujących i niezbyt dużą ilość poważnych kandydatów do nagrody, zawsze ktoś trafi w 10.

Nazwisko laureatów ogłosił Göran K. Hansson, sekretarz komitetu nagrody Nobla ds. fizjologii i  medycyny, w siedzibie Instytutu Karolinska w Sztokholmie.