Gliniane tablice Plimptona 322 mają około 3800 lat i zawierają nic nie mówiące większości z nas znaki. Specjaliści zajmujący się Babilonem i jego cywilizacją dość łatwo je odczytają. Są jednak bardzo trudne do zrozumienia. W niewielkiej tabeli zawierają bowiem liczby. Ale – jak się okazuje – wcale nie przypadkowe.

Widzieć, ale nie zauważyć

Tablice Plimptona znaleziono na początku XX wieku w Iraku. Przez kolejnych kilkadziesiąt lat były obiektem handlu. Ich znalazca, Edgar Banks, żył z obrotu antykami. Ostatecznie tablice znalazły się w Bibliotece Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku, w dziale Ksiąg Rzadkich i Rękopisów pod numerem katalogowym P322. Skąd w nazwie literka „P”? Edgar Banks, handlarz antykami i awanturnik, odsprzedał tabliczkę Amerykaninowi George’owi Plimptonowi, który całą swoją kolekcję antyków i artefaktów archeologicznych przekazał Uniwersytetowi Columbia. Literka „P” w nazwie katalogowej pochodzi od nazwiska ostatniego właściciela tablic. Prawdziwa ich kariera zaczęła się jednak w latach 50. XX wieku, gdy zerknęło na nie dwóch matematyków. Wcześniej na kawałek glinianej tabliczki zapełnionej pismem klinowym patrzyło wielu. I być może nawet widzieli tabelę z liczbami, ale nie rozumieli, co one oznaczają. Nie pomagał w interpretacji zapisu fakt, że tabliczka jest tylko fragmentem większej całości. Co gorsza, liczby nie są zapisane w naszym systemie dziesiętnym, tylko w systemie sześćdziesiętnym. Na uszkodzonej tabliczce (liczącej 13 cm długości i 9 cm szerokości) widać cztery kolumny po 15 wersów każda.