Biblia biblii nierówna

Zdarza się, że musimy pilnie ustalić, w którym miejscu Pisma Świętego znajduje się cytat, który właśnie nam się przypomniał. Szukanie po prostu w Biblii nie rokuje wielkich szans powodzenia. Można spytać kogoś, kto zna całe Pismo Święte na pamięć, ale w naszych czasach takich ludzi jest niewielu. Można sięgnąć do konkordancji biblijnej (czyli spisu wszystkich słów występujących w Piśmie Świętym wraz z podaniem miejsc, gdzie można je znaleźć), lecz mało kto ma ją w domu. Lepiej posłużyć się komputerem. Można w tym celu skorzystać z programu biblijnego albo z Internetu. Najpopularniejsza wyszukiwarka znajdzie 54 tysiące stron, na których pojawia się zwrot ”Pismo Święte”. Stron, które zasługują na określenie ”biblijna” jest o wiele mniej.

Jednak, jak zwraca uwagę ks. dr Artur Malina z Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, biblista, raczej nie znajduje polskich stron, które mogłyby mu się przydać w pracy naukowej. Jako przykład typowej strony przeznaczonej dla ludzi zajmujących się Pismem Świętym w sposób naukowy podaje www.bsw.org. Są tam teksty oryginalne, przekłady, komentarze, narzędzia, czasopisma naukowe. Dla współczesnego biblisty narzędziami są profesjonalne programy komputerowe.

Program cenny jak komputer

Ks. prof. Tomasz Jelonek z Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie mówi, że nie korzysta w pracy naukowej z programu komputerowego, ale dodaje, że ”jeszcze nie korzysta”. Zamierza jednak nauczyć się pracować z programem biblijnym. Najprawdopodobniej będzie się posługiwał najbardziej rozpowszechnionym wśród polskich biblistów profesjonalnym programem BibleWorks. Jego najnowszą wersję (już szóstą) bardzo chwali inny biblista z PAT-u, ks. dr hab. Stanisław Hałas SCJ. Program kosztuje około 300 dolarów i wcale nie jest najdroższy w swojej grupie. Ks. Malina twierdzi, że są programy biblijne kosztujące nawet 2 tys. dolarów - tyle co naprawdę dobry komputer.

BibleWorks nie tylko zastępuje konkordancję biblijną, nie tylko pozwala przeprowadzać bardzo skomplikowane wyszukiwania wśród ponad 150 przekładów Pisma Świętego (w tym również w Biblii Tysiąclecia), ale zawiera również teksty porównawcze, m.in. targumy, czyli aramejskie tłumaczenia ksiąg Starego Testamentu, w formie parafrazy zawierającej oprócz przekładu tekstu również jego objaśnienia.
Komputer, który wykrył zniknięcie

Co właściwie można osiągnąć dzięki programowi komputerowemu? Przede wszystkim można zaoszczędzić mnóstwo czasu. Profesjonalny program komputerowy służy bibliście XXI wieku m.in. do wyszukiwania konkretnych terminów, ustalania, ile razy i gdzie występują, gdzie ich nie ma itp. Można na przykład szybko ustalić, który z Ewangelistów najczęściej mówi o faryzeuszach albo w których księgach i jak często pojawia się wyrażenie ”Syn Człowieczy”. Używane przez biblistów programy wyszukują nie tylko poszczególne wyrazy, ale także ich różne formy gramatyczne, zwroty, a nawet związki frazeologiczne. Pozwalają wyłuskać z tekstu wszystkie zdania rozpoczynające się od czasownika albo te, które zawierają tryb rozkazujący.

Ks. Artur Malina opowiada, że dzięki programowi biblijnemu odkrył, iż w Ewangelii według św. Marka, w której imię Jezusa pojawia się około 80 razy, ”znika” ono niemal na trzy rozdziały. W siódmym rozdziale nie ma go wcale. Ponieważ ustalenie tego faktu nie zabrało dużo czasu, można go teraz sporo poświęcić na interpretację i wyjaśnianie dokonanego odkrycia.
A do czego bibliście Internet? Do dowiadywania się, jakie są postępy prac innych biblistów. Dzięki Internetowi łatwo przeszukiwać katalogi biblioteczne i opracowywać bibliografię naukową. I dzielić się własnymi osiągnięciami.

Taniej albo nawet za darmo

Miłośnik Pisma Świętego, który nie zajmuje się nim w sposób naukowy, nie potrzebuje tak wyrafinowanych i kosztownych narzędzi jak program BibleWorks. Najprawdopodobniej wystarczy mu wydana przez Pallottinum Biblia Tysiąclecia na CD. Program Biblia Tysiąclecia HTML zawiera pełny, autoryzowany tekst wydania IV Biblii Tysiąclecia. Jest też tekst Konstytucji dogmatycznej o Objawieniu Bożym Soboru Watykańskiego II. Autorzy przygotowali go z myślą o poszerzeniu form dostępu do Pisma Świętego. Chcieli udostępnić teksty biblijne tym wszystkim, którzy w domu lub pracy na co dzień używają komputera. Program umożliwia pełny dostęp do tekstu Biblii Tysiąclecia z wstępami i przypisami, podręcznym słowniczkiem, wykazem wyjątków oraz zestawem map.

Pozwala na przeglądanie, wyszukiwanie tekstu - w zakresie podstawowym (metodą pomocniczych linków oraz tekstowo, ale tylko w obrębie danego rozdziału, korzystając z opcji wyszukiwania przeglądarki internetowej [Ctrl+F]), grupowanie i porządkowanie za pomocą zakładek. Tekst podzielony jest na wyodrębnione księgi z przybocznym skorowidzem rozdziałów i wierszy, co umożliwia szybszy dostęp do szukanych fragmentów tekstu. Program umożliwia też łatwe przenoszenie dowolnych fragmentów tekstów biblijnych do edytora tekstów np. do Worda, za pomocą metody ”kopiuj - wklej”. Oprócz wymienionego programu, który trzeba kupić, w Internecie dostępnych jest kilka darmowych programów zawierających najczęściej kilka przekładów Biblii, jednak na ogół nie ma w nich najnowszej wersji Biblii Tysiąclecia.

Cały tekst najpopularniejszego polskiego przekładu można znaleźć w Internecie pod kilkoma adresami. W sieci dostępne są również inne przekłady, takie jak Biblia Gdańska czy Biblia Warszawsko-Praska. Pojawiają się również programy popularyzujące Biblię i pomagające w katechezie, takie jak np. gra biblijna ”Ja jestem” czy program ”Świat Biblii”, zawierający mnóstwo ciekawych materiałów ilustracyjnych i dźwiękowych.

Najczęściej używane w Polsce programy biblijne

Projekt Sword
Theophilos
e-Biblia
Biblia 1.4
Studio Biblijne
e-Sword
OnLine Bible
BibleWorks
PC Study Bible
Sword Searcher
Power Bible

Najpopularniejsze adresy stron biblijnych

www.biblia.pl
www.biblia.net.pl
www.onlinebible.org
www.biblia.elblag.net
www.biblijna.strona.pl



Gość Niedzielny 39/2004