Szum fal, ławica ryb, relaksująca muzyka i karta płatnicza beztrosko pływająca w morskiej toni. Chwilę później sterta śmieci i krótka informacja o tonach plastiku zalegających w oceanach. Chcesz temu zaradzić? Otwórz konto, odbierz kartę z ekotworzywa i wspieraj nasze proekologiczne akcje – zdają się przekonywać twórcy reklamy jednego z banków. Dopiero z sieci dowiadujemy się, że recykling karty wymaga demontażu chipa, anteny, hologramu i paska magnetycznego. Dlatego po upływie terminu ważności najlepiej zwrócić ją do placówki, która zleci specjalistom utylizację niebiodegradowalnych komponentów.

W ostatnich miesiącach bank podjął kilka realnych działań w sferze ochrony środowiska. Trudno jednak nie odnieść wrażenia, że oferowanie nowym klientom ekokarty jest próbą żerowania na ich wrażliwości ekologicznej. Tradycyjna karta płatnicza zawiera tylko 5 gramów plastiku (dziesięć razy mniej niż duża butelka PET), a korzystamy z niej zwykle przez ok. 3–5 lat. Czy zamiana jej na taką, która rozłoży się w ciągu kilkunastu tygodni (chociaż, jak już wiemy, nie w pełni), w sposób zauważalny wpłynie na stan środowiska? Czy nosząc taką kartę w portfelu, jesteśmy w stanie uratować planetę? Odpowiedź sama ciśnie się na usta.

Siedem grzechów

Historia tzw. greenwashingu, nawiązującego do angielskiego zwrotu whitewashing, oznaczającego wybielanie, sięga 1986 r. Wówczas Jay Westerveld opublikował w prasie artykuł, w którym opisał hotele na Fidżi, zachęcające gości do rzadszego wymieniania ręczników. Motywacją do ograniczenia ich zużycia miała być troska o środowisko, ale w rzeczywistości chodziło jedynie o oszczędności. Amerykański ekolog nazwał tę praktykę greenwashingiem.