Sprawa ewolucji

Szwedzki botanik, Karol Linneusz, użył w 1735 r. terminu „systematyka” w znaczeniu podobnym do „taksonomii” (gr. táksis ’układ, porządek’ + nómos ’prawo’), wprowadzonego później, w 1813 r., przez Augustina Pyrame de Candolle. Czasami używa się obu pojęć wymiennie, jak synonimów, choć z naukowego punku widzenia istnieją między nimi pewne różnice. Taksonomia zajmuje się tworzeniem systemów klasyfikacyjnych organizmów na podstawie badań porównawczych; jest tylko poddyscypliną systematyki, która zajmuje się katalogowaniem i klasyfikacją organizmów na jednostki systematyczne organizmów (taksony).


Klasyfikacja istot żywych

Szwedzki przyrodnik podzielił królestwa zwierząt i roślin na grupy, które można było zhierarchizować według systemu kategorii. Wprowadził podział świata organizmów na gatunki, rodzaje, rzędy i klasy. W 1751 r. Klein dodał jeszcze jedną kategorię: rodzinę (pomiędzy rodzajem a rzędem).

Olbrzymia liczba gatunków poznanych od czasów Linneusza skłoniła G.G. Simpsona do stworzenia (1945 r.) szerszego systemu, który zawierał w sumie 21 kategorii: królestwo, phylum, subphylum, nadklasa, klasa, podklasa, infraclasa, szereg, nadrząd, rząd, podrząd, infrarząd, nadrodzina, rodzina, podrodzina, szczep, podszczep, rodzaj, podrodzaj, gatunek i podgatunek.


Gatunki biologiczne

Gatunek stanowi podstawową kategorię taksonomiczną i jest uważany za jednostkę systematyczną zarówno zoologii jak i botaniki. Linneusz przyjął go za podstawę swego systemu klasyfikacji. Zastąpił ponadto dotychczasowy opisowy sposób nazewnictwa gatunków, tak zwaną nomenklaturą binominalną, składającą się z dwóch łacińskich członów: nazwa rodzaju i nazwy gatunku.

Dana forma organiczna rozmnaża się i daje potomstwo podobne do siebie, analogicznie rozmnaża się inna forma; jedna i druga przekazują swoje cechy w sposób ciągły z pokolenia na pokolenie: to gatunki biologiczne. Dla Linneusza gatunek biologiczny to jednostka ściśle zdefiniowana, różniąca się od innych gatunków cechami morfologicznymi. Linneusz ustanowił i sklasyfikował kategorie taksonomiczne, cechy anatomiczne, podobieństwa organizmów.

Dziś uważa się dokładne kryterium morfologiczne za niewystarczające do rozróżnienia gatunków. Gatunki definiuje się jako „grupy populacji, których osobniki potencjalnie mogą się ze sobą krzyżować w warunkach naturalnych, i które oddzielone są reprodukcyjnie od innych podobnych grup. Mogą wydawać płodne potomstwo jedynie w przypadku, gdy krzyżują się między sobą”.

Linneusz opisał około 6 tys. gatunków zwierząt i 10 tys. gatunków roślin. Jak twierdzi May, aktualna liczba gatunków, które otrzymały łacińską nazwę, sięga 1,5 mln. Nie wiadomo, ile ich jest na naszej planecie; szacunki są bardzo rozbieżne; jedni mówią, że jest ich 3-5 milionów, inni, że aż 30-50 milionów. Przypuszcza się, że puszcze tropikalne i morskie głębiny kryją jeszcze wiele gatunków nieznanych, czekających na odkrycie. Najliczniejszą gromadą w świecie zwierząt są owady, a w świecie roślin – grzyby.