Alkohol wywołuje w mózgu groźne błędne koło

Naukowcy z State University of New York w Binghamton informują przynajmniej o częściowym rozszyfrowaniu uzależniającego mechanizmu alkoholu. W opisanych na łamach "Brain Behavior and Immunity" eksperymentach sprawdzali, jak na mózgi myszy wpływa konsumpcja różnych ilości alkoholu.

W porównaniu do myszy, które spożywały umiarkowane ilości etanolu, zwierzęta uzależnione miały w korze przedczołowej mózgu aż dwukrotnie więcej komórek produkujących interleukinę-1, a konkretnie IL-1ß. Ten obszar mózgu odpowiada za regulowanie działania funkcji poznawczych.

Ta konkretna interleukina (odpornościowe białko) u uzależnionych gryzoni nasilała stany zapalne oraz powodowała wydzielanie hamującej sygnały nerwowe substancji - GABA. Co gorsza, zmiany te się utrzymywały nawet po odstawieniu alkoholu. "Podejrzewaliśmy, że IL-1ß uczestniczy w powstawaniu uzależnienia od alkoholu, ale dokładny mechanizm jej działania w mózgu był niejasny" - mówi prof. Florence Varodayan, współautorka badania.

Wcześniejsze badania wskazały, że osoby z pewną mutacją w genie kodującym IL-1ß są bardziej podatne na uzależnienie. Autopsje takich osób ujawniały też podwyższoną ilość tej substancji w mózgu.

Jak tłumaczą naukowcy, układ odpornościowy, podobnie jak w innych częściach ciała, usuwa ewentualne patogeny i wspomaga naprawy po urazach. Okazuje się, że alkohol łagodnie pobudza odpornościowe komórki w mózgu. Robi to dużo słabiej niż wirusy, bakterie czy urazy, ale z czasem skutki tej aktywacji się kumulują.

W normalnym działaniu, np. w czasie infekcji, L-1ß wywołuje szybką, przejściową reakcję zapalną, która usuwa zagrażający czynnik. Potem pojawiają się substancje przeciwzapalne, które wspierają gojenie. Tymczasem przy przewlekłej ekspozycji na alkohol, w mózgu utrzymuje się ciągłe zapalenie, które może prowadzić do coraz szerszego uszkodzenia neuronów - wyjaśniają badacze. Właśnie one mogą mieć m.in. związek z obserwowanym u uzależnionych osób spadkiem możliwości poznawczych.

Jednak zdobyta wiedza - uważają naukowcy - ma szansę posłużyć do opracowania lepszych metod pomocy osobom z uzależnieniem od alkoholu i być może innych psychoaktywnych substancji. Już dzisiaj dostępne są na rynku leki blokujące działanie IL-1ß. "Planujemy kontynuować nasze badania i m.in. szukać sposobów oddziaływania na poszczególne składniki ścieżki zależnej od IL-1ß, które mogą mieć znaczenie przy uzależnieniu od alkoholu" - mówi Marisa Roberto, jedna z głównych autorek publikacji.

Więcej informacji w artykule źródłowym (https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S088915912300051X?via%3Dihub).

Marek Matacz