Zespół archeologów z Peru odnalazł podczas poszukiwań na środkowym wybrzeżu kraju krzyż andyjski (tzw. czakana), liczący ponad 4000 lat. Według naukowców znalezisko jest najstarszym tego typu przedmiotem znalezionym w Ameryce Południowej.
Jak poinformował kierujący zespołem badawczym Pieter Van Dalen, znaleziona czakana jest też największym z dotychczas odkrytych krzyży tego typu na świecie. Badacze z Uniwersytetu Świętego Marka (UNMSM) natrafili na krzyż w miejscowości Chancay, w prowincji Huaral, na zachodzie Peru, podczas prac wykopaliskowych w jednej ze świątyń rdzennych ludów żyjących w peruwiańskiej części Andów.
Van Dalen wyjaśnił, że krzyż znajdował się na kamiennym murze o wysokości około 3 m, który przylegał do tylnej ściany głównego obiektu świątynnego. "Na terenie tym znaleźliśmy mury, korytarze i schody (), elementy sprawowanego kultu, artefakty wykorzystywane podczas rytuałów pogrzebowych, a także ceramikę z bardzo wczesnego okresu" - poinformował koordynator zespołu archeologicznego.
Naukowcy z UNMSM podali, że krzyż andyjski, wykuty na jednej z kamiennych ścian świątyni, pomimo wieku przekraczającego 4 tys. lat, jest w całości bardzo dobrze zachowany.
Świątynia z krzyżem andyjskim została odnaleziona na stanowisku archeologicznym Miraflores, około 95 km na północ od Limy. Badacze odnotowali, że znalezisko było przykryte tonami kamieni. Van Dalen wyjaśnił, że znalezienie krzyża andyjskiego na środkowym wybrzeżu Peru przeczy dotychczasowemu przekonaniu naukowców, że krzyż czakana pojawiał się jedynie na budowlach ludności rdzennej zamieszkującej południową część dzisiejszych terenów tego kraju.
Marcin Zatyka
Badacze wykorzystali dane z ponad 10 lat obserwacji pojawiających się na planecie zórz.
Mają posiadać cechy prehistorycznego, wymarłego ponad 10 tysięcy lat temu gatunku, wilka strasznego.
Pozwala przewidzieć zwiększone ryzyko śmiertelności i incydentów sercowo-naczyniowych.
Zakłócenia spowodowane przez człowieka mają znacznie szerszy wpływ, niż wcześniej sądzono.
Hiszpańsko-australijski zespół opracował pionierską metodę rozkładu plastikowych śmieci.
Odkryte w Alpach i Arktyce mikroorganizmy potrafią rozkładać plastik w niskich temperaturach.
Do substancji perfluoroalkilowych (PFAS) zaliczane są tysiące syntetycznych związków chemicznych.