Marco Polo podobno słyszał na pustyniach straszne głosy. Żył na przełomie XIII i XIV wieku i był jednym z pierwszych Europejczyków, którzy dotarli do Chin.
Tak przynajmniej twierdził, choć w żadnych kronikach chińskich jego wizyty nie odnotowano. To dość dziwne, bo odwiedziny kogoś z tak daleka musiały być sensacją. Marco był gawędziarzem, potrafił godzinami opowiadać fantastyczne historie. Ale czy to były fantazje? Być może, choć z drugiej strony odwiedzał miejsca tak skrajnie odmienne od tych, które mógł znać Europejczyk, że o takie oskarżenie nietrudno. „Powszechnie wiadomym jest, że pustynię zamieszkują złe duchy, prowadząc podróżników do zguby przez najbardziej złośliwe sztuczki” – napisał w pamiętniku ze swoich podróży. Później wspominał, że na pustyni można usłyszeć płacze, jęki, a nawet głośne wołanie. Kiedy indziej twierdził, że tuż za sobą słyszał hałasy, a gdy odwrócił głowę, nie widział niczego ani nikogo, co mogłoby hałasować. Co więcej, te odgłosy miały się zdarzać tylko w okolicach południa, wtedy gdy temperatura powietrza jest najwyższa, a człowiek najbardziej wyczerpany. Jak uwierzyć w takie opisy? Czasami trudno.
Był rok 1295 i o mechanice materiałów sypkich nie wiedziano nic. Marco Polo rzeczywiście mógł słyszeć to wszystko, co opisywał. I dzisiaj osoby znajdujące się na piaszczystej pustyni mogą zostać ogłuszone hałasem. Mogą słyszeć jęki, krzyki i nawoływania. Źródłem tych dźwięków jest piasek, a konkretnie zsuwające się po zboczach wydm lawiny piasku. Samochód jadący po tzw. kocich łbach hałasuje, bo koła raz wjeżdżają na kamień, raz z niego zjeżdżają. I tak w kółko, wjeżdżają i zjeżdżają, wjeżdżają Ziarenka piasku zsuwające się ze zbocza także wtaczają się na ziarenka znajdujące się warstwę głębiej i staczają z nich. I tak jak samochód na „kocich łbach”, tak drobinki piasku raz wtaczają się na ziarenka leżące głębiej, raz z nich staczają. Zsynchronizowany ruch ziarenek góra–dół powoduje, że wydma zachowuje się jak ogromna drgająca membrana. Te drgania, tak jak w głośniku, są źródłem dźwięku. I to czasami bardzo głośnego, słyszanego nawet z odległości kilku kilometrów.
Nie każda pustynia i nie każda wydma może być źródłem dźwięku. Muszą zostać spełnione pewne warunki. Piasek musi być suchy i czysty, a ziarenka nie mogą mieć więcej niż pół milimetra średnicy. Jest jeszcze coś. Śpiewające wydmy – bo tak nazywa się to zjawisko – występują tylko tam, gdzie jest wysoka temperatura i niska wilgotność. Wydmy nigdy nie śpiewają wcześnie rano czy późno wieczorem. Zawsze w okolicach południa.
Historia Marco Polo przypomniała mi się dzisiaj, gdy rano na bosaka chodziłem po plaży. Piasek skrzypiał pod moimi piętami, a mechanizm „produkcji” tego dźwięku jest taki sam, jak tych dźwięków, które setki lat temu opisał pewien podróżnik gawędziarz. Drgania ziarenek piasku. Naprawdę trudno w to uwierzyć.
Badania puszkowanych łososi pomogły ocenić zmiany stanu mórz w ciągu 40 lat
A potem zdziwienie że coraz częściej pojawiają się zdrowotne problemy.
Splątane znaczy jakoś połączone niezależnie od dzielącej je odległości.
Badacze kolejny raz obalili wyniki uzyskane pod koniec lat 80. metodą radiowęglową.
Plamy krwi na Całunie zachowują czerwoną barwę. Naukowcy podjęli próbę wyjaśnienia tego fenomenu.