U osób spędzających długi czas w przestrzeni kosmicznej można wykryć markery uszkodzenia mózgu. To wynik nowego badania z udziałem pięciu rosyjskich kosmonautów.
Naukowcy z Uniwersytetu w G"teborgu z kolegami z innych ośrodków ze Szwecji, Niemiec i Rosji na łamach "JAMA Neurology" przestrzegają, że długie misje kosmiczne negatywnie oddziałują na mózg kosmonautów.
Badacze obserwowali piątkę rosyjskich kosmonautów w wieku średnio 49 lat, którzy przez 5,5 miesiąca pracowali na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Naukowcy pobrali próbki krwi ochotników 20 dni przed lotem na orbitę oraz dzień, tydzień i trzy tygodnie po powrocie z misji.
Już od dłuższego czasu - przypominają autorzy badania - znane są negatywne skutki pobytu w przestrzeni kosmicznej - atrofia mięśni, spadek masy kości, pogorszenie wzroku, zaburzenia flory jelitowej. Do tej listy trzeba dodać kolejny kłopot.
Z pięciu zmierzonych biomarkerów świadczących o uszkodzeniu mózgu, trzy z nich miały po locie podwyższone stężenie - lekki polipeptyd neurofilamentowy (NFL), kwaśne białko włókienkowe (GFAP) oraz amyloid beta Aß40. "To pierwszy raz, kiedy udokumentowano konkretny dowód na uszkodzenia komórek mózgu w testach krwi wykonanych po locie kosmicznym. Trzeba to badać dalej i zapobiegać tym efektom, jeśli podróże kosmiczne mają stać się w przyszłości bardziej powszechne" - mówi jeden z głównych autorów odkrycia, prof. Henrik Zetterberg.
"Aby to osiągnąć, musimy pomagać sobie nawzajem w zrozumieniu, skąd biorą się uszkodzenia. Czy to działanie nieważkości, zmiany w płynach w mózgu czy stres związany ze startem i lądowaniem, a może jeszcze coś innego? Wiele eksperymentalnych badań z udziałem ludzi można przeprowadzić na Ziemi" - dodaje specjalista.
Wyniki zgadzają się ze wskazującymi na zmiany w pracy mózgu badaniami prowadzonymi z pomocą rezonansu magnetycznego. Niektóre badania wskazywały też na wpływ konkretnych zadań wykonywanych w kosmosie. "Jeśli uda nam się określić, co powoduje uszkodzenia, wykorzystane biomarkery mogą pomóc nam w znalezieniu sposobów radzenia sobie z problemem" - twierdzi prof. Zetterberg.
Więcej informacji na stronach: https://www.gu.se/en/news/brain-damage-from-long-stays-in-space https://jamanetwork.com/journals/jamaneurology/article-abstract/2784623
Marek Matacz
W ciągu miesięcy całkowicie się rozkłada, nie tworząc nawet mikrocząstek.
Badacze kolejny raz obalili wyniki uzyskane pod koniec lat 80. metodą radiowęglową.
Plamy krwi na Całunie zachowują czerwoną barwę. Naukowcy podjęli próbę wyjaśnienia tego fenomenu.