Naukowcy po raz pierwszy zidentyfikowali dużą liczbę genów, które są powiązane z dysleksją - czytamy na łamach "Nature Genetics".
W przypadku około jednej trzeciej spośród 42 zidentyfikowanych wariantów genetycznych już wcześniej udowodniono mocną korelację z ogólnymi zdolnościami poznawczymi i osiągnięciami edukacyjnymi. Badacze twierdzą, że ich odkrycie pomaga lepiej zrozumieć biologiczne mechanizmy tego, że niektóre dzieci mają trudności z czytaniem i pisaniem.
Od lat mówi się, że przynajmniej częściowo dysleksja może mieć podłoże genetyczne. Świadczy o tym chociażby fakt, iż występuje ona rodzinnie. Do tej pory niewiele jednak było wiadomo na temat konkretnych genów, które wiążą się z ryzykiem jej rozwoju.
Badanie (http://dx.doi.org/10.1038/s41588-022-01192-y) prowadzone na Uniwersytecie w Edynburgu jest największym jak dotąd studium genetycznych przyczyn dysleksji. Wzięło w nim udział ponad 50 000 dorosłych osób, u których zdiagnozowano dysleksję i ponad milion osób, u których nie stwierdzono tego zaburzenia. Efektem prac naukowców było wyodrębnienie spośród kilku milionów wariantów genetycznych 42 takich, które są istotnie związane z dysleksją.
Niektóre z nich są jednocześnie skorelowane z innymi stanami neurorozwojowymi, takimi jak opóźnienie rozwoju mowy, upośledzenie funkcji związanych z myślenie czy problemy z nauką. Pozostałe warianty są jednak całkowicie nowe i - zdaniem naukowców - mogą reprezentować geny odpowiadające za procesy związane z nauką czytania. "Wiele genów związanych z dysleksją występuje również w zespole nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) - zaznaczają autorzy publikacji. - Znacznie mniej wiąże się z wariantami charakterystycznymi dla chorób psychicznych".
Kilka odkrytych wariantów genetycznych było znaczących nie tylko u osób anglojęzycznych, ale także osób mówiących po chińsku. Sugeruje to, że w nauce pisania i czytania, a więc także w dysleksji, istnieją ogólne procesy poznawcze, które nie są zależne od języka. "Nasze odkrycie pokazuje również, że zidentyfikowane warianty mają bardzo podobne skutki u chłopców i u dziewcząt oraz że istnieje genetyczny związek między dysleksją a oburęcznością - mówi dr Michelle Luciano, główna autorka badania - Natomiast, choć poprzednie prace sugerowały, że niektóre struktury mózgu u osób z dysleksją ulegają zmianie, my nie znaleźliśmy dowodów na to, iż jest to związane z genami".
"Poza tym uzyskane przez nas wyniki pozwalają sądzić, że dysleksja jest bardzo ściśle genetycznie związana z wynikami testów czytania i pisania, co podkreśla znaczenie standaryzowanych testów w rozpoznawaniu tego zaburzenia" - dodają.
Katarzyna Czechowicz
Badania puszkowanych łososi pomogły ocenić zmiany stanu mórz w ciągu 40 lat
A potem zdziwienie że coraz częściej pojawiają się zdrowotne problemy.
Splątane znaczy jakoś połączone niezależnie od dzielącej je odległości.
Badacze kolejny raz obalili wyniki uzyskane pod koniec lat 80. metodą radiowęglową.
Plamy krwi na Całunie zachowują czerwoną barwę. Naukowcy podjęli próbę wyjaśnienia tego fenomenu.