Najstarszy kościół

Świątynię wzniesiono między 313 a 320 r., bezpośrednio po ogłoszeniu w 313 r. Edyktu Mediolańskiego.

Prowadzący wykopaliska Celal Simsek powiedział niemieckiej agencji katolickiej KNA, że „budowla ta nie tylko należy do najstarszych kościołów na świecie, ale także - w przeciwieństwie do innych świątyń z IV w. - znajdując się przez setki lat pod ziemią zachowała pierwotny stan, co może rzucić nowe światło na historię chrześcijaństwa i architektury kościelnej”.

„Kościół odkryto w zeszłym roku podczas podziemnych pomiarów i od tego czasu trwały przy nim wykopaliska. Po pracach konserwatorskich miejsce to prawdopodobnie w przyszłym roku zostanie udostępnione zwiedzającym” – powiedział Simsek. Dodał, że w związku ze znaczeniem budowli dla chrześcijaństwa tureckie władze mogłyby na jej uroczyste otwarcie zaprosić Benedykta XVI.

Laodycea jest starożytnym miastem na terenie Frygii. Obecnie jest stanowiskiem archeologicznym w południowo-zachodniej Turcji, w prowincji Denizli. Przez pewien czas mieszkał tu św. Jan Apostoł i wspomniał o tym mieście w swojej Apokalipsie.

Miasto założył na miejscu wcześniejszej osady Diospolis w połowie III wieku przed Chr. król Antioch II (III w. przed Chr.) z dynastii Seleucydów. Największy rozkwit Laodycei przypada jednak na okres rzymski, gdy miasto wzbogaciło się głównie dzięki produkcji wełny. W I wieku po Chr. było już tak bogate, że bez pomocy z zewnątrz podniosło się po trzęsieniu ziemi w 60 roku.

W Laodycei, podobnie jak w pobliskim Hierapolis, mieszkali liczni Żydzi, dzięki czemu szybko osiedli tu także chrześcijanie. W czasach Bizancjum miasto odgrywało ważną rolę jako siedziba biskupstwa. Ale po niszczycielskim trzęsieniu ziemi w V wieku rozpoczął się upadek miasta a po podboju seldżuckim (X w.) ostatni jego mieszkańcy przenieśli się do pobliskiego miasta Denizli.

Do czasów współczesnych przetrwały ślady Laodycei, głównie z czasów rzymskich, m.in. resztki stadionu z czasów cesarza Wespazjana, gimnazjonu i łaźni rzymskich z czasów Hadriana i dwóch teatrów.