Na Marsie znaleziono skałę podobną do ziemskich

Zespół naukowców kierowany przez Edwarda Stolpera z Kalifornijskiego Instytutu Technologicznego (Caltech) przeanalizował kamień o kształcie piramidy i wysokości 50 cm. Kamień nazwano "Jake_M" na cześć Jacoba "Jake'a" Matijevica, jednego z naukowców projektu Mars Science Laboratory (w ramach którego działa łazik Curiosity), który zmarł dwa tygodnie po lądowaniu Curiosity na Marsie.

Łazik Curiosity natrafił na kamień kilka tygodni po lądowaniu w 2012 r., w trakcie swojej jazdy przez krater Gale. Wizualny ogląd kamienia sugerował, że jest to prawdopodobnie drobnoziarnista skała bazaltowa, która powstała poprzez krystalizację magmy w pobliżu powierzchni planety. Brak ziaren minerałów na powierzchni kamienia wskazywał z kolei, że skała ma jednorodny skład chemiczny.

Postanowiono zbadać kamień dwoma instrumentami naukowymi amerykańskiego łazika, służącymi do pomiaru składu chemicznego. Wyniki okazały się zaskakujące. Kamień nie ma składu takiego, jak inne magmowe skały analizowane przez łaziki Spirit i Opportunity, albo marsjańskie meteoryty znajdowane na Ziemi. Zamiast tego jest bogaty w sód i potas, przez co chemicznie ma charakter zasadowy.

Naukowcy stwierdzili, że marsjański kamień ma podobny skład chemiczny do rzadkiego typu ziemskich skał magmowych zwanych mugearytami, które są znajdowane na wyspach oceanicznych i strefach ryftów kontynentalnych (rodzaj rowów tektonicznych).

"Ten typ skał jest tak rzadki na Ziemi, że gdyby sonda kosmiczna wylądowała na naszej planecie w losowym miejscu, to bardzo mało prawdopodobne jest, aby po przejechaniu kilkuset metrów natrafiła na skałę zasadową taką, jak znaleźliśmy na Marsie. Gdyby coś takiego się zdarzyło, to naukowcy na podstawie składu chemicznego przypuszczaliby, że skała nie jest pochodzenia ziemskiego" - powiedział Stolper.

Zespół badaczy opracował model warunków niezbędnych do uformowania się tego typu skały. Chłodzenie i krystalizacja, które mogły doprowadzić do powstania dziwnego marsjańskiego kamienia, nastąpiły prawdopodobnie w warunkach ciśnienia na poziomie kilobarów, co odpowiada ciśnieniu na głębokości kilkudziesięciu kilometrów pod powierzchnią Marsa. Model wskazuje także, że magma była względnie bogata w wodę.

Geologowie uważają, że pierwotny płaszcz marsjański miał dwukrotnie większą zawartość sodu i potasu niż płaszcz ziemski. W związku z tym zespół Stolpera sugeruje, że zasadowe skały magmowe na Marsie powinny być powszechniejsze niż na Ziemi.

Wyniki badań opublikowano w artykule, który ukazał się w czasopiśmie "Science". Publikacja jest jedną z pięciu, które opisują wyniki badań Curiosity podczas pierwszych 100 dni pobytu sondy na powierzchni Marsa.