Tajemnice Bałtyku

Naukowcy przypuszczają, że na dnie morza leży ok. 15 tys. ton chemikaliów z czasów II wojny światowej. Gaz musztardowy zalegający w Bałtyku może być groźny nie tylko dla morskiej fauny i flory, ale i dla człowieka. – Ciekaw jestem, czy kiedyś ktoś podejmie się próby usunięcia tego z morza – zastanawia się Janczukowicz. – Konieczne byłoby umiejętne wydobycie pojemników na powierzchnię, transport i neutralizacja. To wymagałoby sporych nakładów. Na razie beczki leżą w morzu i póki nikt tego nie rusza, nie stanowią bezpośredniego zagrożenia. Pod wpływem wody i za sprawą przepływających w pobliżu ryb mogą jednak powstać jakieś rozszczelnienia i gaz zacznie się przedostawać do wody oraz do organizmów zwierząt – ostrzega.

Nurkowie z gdańskiego klubu „Rekin” znani są na całym Wybrzeżu, między innymi dzięki eksploracji najsłynniejszych bałtyckich wraków, m.in. niemieckiego statku pasażerskiego „Wilhelm Gustloff”, którym w styczniu 1945 roku mieli ewakuować się z Gdyni Niemcy uciekający przed Armią Czerwoną. Statek został zatopiony przez trzy torpedy wystrzelone z radzieckiego okrętu podwodnego. Niektóre źródła podają, że na pokładzie było wówczas ok. 10 tysięcy osób. Zatopienie „Gustloffa” to największa katastrofa morska w historii.

– W przyszłym roku chcemy wrócić do tego wraku, żeby zbadać rejony statku, które do tej pory są najmniej znane – mówi Jerzy Janczukowicz. – W polskiej części Bałtyku jest jeszcze wiele wraków do odkrycia i warto zadbać o ich skatalogowanie i uporządkowanie wiedzy na temat tego wszystkiego, co spoczywa w morzu. Skandynawowie lepiej sobie radzą z tym tematem, a u nas mamy spory podwodny bałagan. – Oczywiście, warto zbadać niemal każdy nowo odkryty wrak, ale to kosztuje – mówi Iwona Pomian z Centralnego Muzeum Morskiego. – Nasi archeolodzy radzą sobie, jak mogą, występując o finansowanie kolejnych badań w ramach poszczególnych projektów naukowych. Wprawdzie odkryliśmy niedawno trzy wraki w jednym rejonie, ale na razie złożyliśmy wniosek o środki na sfinansowanie projektu dotyczącego tylko jednego z tych wraków. Potem może uda się zdobyć kolejne fundusze – ma nadzieję

Największe wraki w Bałtyku
MS „Graff Zepelin” – niemiecki lotniskowiec, którego budowa nie została dokończona. W 1945 r. jednostkę cumującą w szczecińskim porcie przejęły wojska rosyjskie. W 1947 r. lotniskowiec zatonął w drodze do Leningradu trafiony jako okręt-cel podczas ćwiczebnego ostrzału. Wrak odnaleziono w 2005 r. Wyporność – 23 200 BRT. Długość – 262 m. Szerokość – 262,5 m. Zanurzenie – 8,5 m.

MS „Wilhelm Gustloff” – niemiecki statek pasażerski, zatonął 30.01.1945 r. Wyporność – 25 000 BRT. Długość – 208,9 m. Szerokość – 23,5 m. Zanurzenie – 6,5 m.

SS „Steuben” – niemiecki statek pasażerski, zatonął 10.02.1945 r. Wyporność – 14 666 BRT. Długość – 168 m. Szerokość – 19,8 m. Zanurzenie – 5,55 m.

MS „Goya” – niemiecki statek pasażerski, zatonął 16.04.1945 r. Wyporność – 5 230 BRT. Długość – 146 m. Szerokość – 17,4 m.

MS „Estonia” – prom pasażersko-samochodowy, zatonął w nocy z 27 na 28.09. 1994 r. w katastrofie zginęły 852 osoby. Wyporność – 15 566 BRT. Długość – 155,43 m. Szerokość – 24,21 m. Zanurzenie – 5,55 m.