Benedykt XVI: Postęp nauki nie jest sprzeczny z wiarą

Zwrócił na to uwagę Benedykt XVI na audiencji dla uczestników kończącej się 6 listopada sesji plenarnej Papieskiej Akademii Nauk na temat: „Przewidywalność w nauce, jej precyzja i ograniczenia”.

Niektórzy sądzą – stwierdził Ojciec Święty – że współczesny rozwój nauki i techniki to jedna z głównych przyczyn laicyzacji i materializmu. Ludzie nie zwracają się do Boga, uważając, że nauka ma pełną kontrolę nad zjawiskami natury. Kościół uznaje wartość postępu naukowego i nie uważa jego konfliktu z wiarą za nieunikniony. Zgodnie z biblijnym Objawieniem Bóg stwarzając człowieka ustanowił go gospodarzem stworzonego świata i niejako Bożym „pomocnikiem”. Rozwój nauki, pozwalający dziś na lepsze niż dawniej kontrolowanie natury, sam w sobie należy do planu Stwórcy. Człowiek nie może jednak ufać tak bezwarunkowo postępowi naukowo-technicznemu, jakby mógł on wszystko wyjaśnić i całkowicie wypełnić wszelkie ludzkie potrzeby egzystencjalne i duchowe.

Benedykt XVI zauważył, że naukowa przewidywalność podnosi też kwestię etycznej odpowiedzialności uczonego. Jego konkluzjami musi kierować poszanowanie dla prawdy i uczciwe uznanie zarówno precyzji, jak też nieuniknionych ograniczeń metody naukowej. Znaczy to oczywiście unikanie niepotrzebnych prognoz, nie opartych na wystarczających danych albo przekraczających aktualną zdolność nauki do przewidywania. Oznacza jednak również unikanie czegoś przeciwnego, mianowicie powodowanego lękiem milczenia wobec autentycznych problemów. "Wpływ naukowców na kształtowanie opinii publicznej w oparciu o ich wiedzę ma zbyt wielkie znaczenie, by podważać go niepotrzebnym pośpiechem albo gonitwą za powierzchowną reklamą”- stwierdził Papież.

Ojciec Święty zapewnił o poparciu Kościoła dla wysiłków nauki podejmowanych dla zrozumienia konsekwencji zjawisk naturalnych. Szczególne znaczenie mają badania nad zagrożeniami środowiska czy znalezieniem bezpiecznych, alternatywnych źródeł energii. Kościół zobowiązany jest przypominać, że zdolności nauki do przewidywania i kontrolowania nie wolno nigdy wykorzystywać przeciwko życiu i godności człowieka. Filozofia i teologia mogą stanowić ważną pomoc dla nauk empirycznych. Również historia ludzkiej wolności wychodzi poza naukowe prognozy. Nie można temu zaprzeczać. Pociągałoby to za sobą utratę przez człowieka tego, co w nim ludzkie – podkreślił Benedykt XVI w przemówieniu do Papieskiej Akademii Nauk.