Podważony wynik próby węglowej Całunu Turyńskiego

W międzynarodowym periodyku „Thermochimica acta” (vol. 425 issues 1-2) z dnia 20. stycznia 2005 roku opublikowano artykuł Raymonda Rogersa „Badania próbek Całunu Turyńskiego poddanych testowi na węgiel C14” (Studies on the radiocarbon sample of the Shroud of Turin). Artykuł został przesłany do redakcji 14.04.2004 roku.

Raymond N. Rogers był emerytowanym pracownikiem Los Alamos National Laboratory na University of California (zmarł 8.03.2005 roku). W 1978 roku był szefem zespołu chemików w STURP – Shroud of Turin Research Project – 36 osobowym zespole naukowców, którzy poddali Całun pierwszym w historii, bardzo dokładnym badaniom naukowym.

Dla wyjaśnienia: w 1988 roku z płótna Całunu wycięto jeden kawałek tkaniny (ok. 7 cm na ok. 10 cm), który następnie przecięto na pół. Jedną połowę podzielono na 3 mniejsze części i przesłano do laboratoriów w celu ustalenia wieku płótna metodą węglową. Drugą połowę próbki zachowano, i ona właśnie była przedmiotem badań Rogersa.

Konkluzją artykułu omawiającego wyniki tych badań jest:

„Próbka użyta do testu węglowego w 1988 roku została pobrana z obszaru Całunu poddanego intensywnej naprawie (ang. „rewoven”). Badania pyrolitycznym spektrometrem masowym oraz obserwacja mikroskopowa i badania mikrochemiczne wykazały, że próbka poddana testowi węglowemu nie była częścią oryginalnego płótna Całunu. Wynik próby węglowej nie określił zatem prawdziwego wieku Całunu Turyńskiego”.

Na konferencji prasowej po opublikowaniu artykułu Raymond Rogers stwierdził m.in., że próbka poddana próbie węglowej ma zupełnie inne własności chemiczne niż główne płótno (main body) Całunu. Testowana próbka była pomalowana przy zastosowaniu techniki, która pojawiła się we Włoszech mniej więcej wtedy, gdy ostatni bastion z czasów Wypraw Krzyżowych został zdobyty przez Turków (w 1291 roku). Powodem pomalowania był zamiar upodobnienia jej do otaczającego ją materiału Całunu. Próbka poddana testowi węglowemu nie mogła powstać wcześniej, niż ok. 1290 roku, co jest zgodne z określeniem jej wieku przez próbę węglową. Jednakże Całun jako taki – jest znacznie starszy.

Do określenia wieku próbki Rogers wykorzystał powszechnie występujący w przyrodzie związek chemiczny, wanilinę. Występuje on nie tylko w roślinie – wanilii (Vanilla Planifolia) ale także w każdej innej roślinie. W każdej bowiem roślinie występuje substancja zwana ligniną. Lignina jest skomplikowanym związkiem chemicznym odgrywającym rolę kleju pomiędzy poszczególnymi komórkami i włóknami celulozowymi.

Wzór chemiczny waniliny jest dość prosty: C8H8O3 . Masa cząsteczkowa wynosi 152.15. Wanilina powstaje jako efekt uboczny np. przy produkcji papieru, jako efekt utlenienia przerwanych łańcuchów węglowodorowych ligniny. Tak więc w naturze, wanilina powstaje poprzez termiczną dekompozycję ligniny. Jednak jej ilość zmniejsza się w czasie i wanilina zanika. Proces zaniku opisuje równanie różniczkowe Arrheniusa. W równaniu tym występuje jako istotny parametr – temperatura przechowywania płótna.

W próbce poddanej próbie węglowej znajduje się około 37 % początkowej wartości waniliny we włóknach. Tyle waniliny występuje w tkaninach z XIV wieku. Ale główne płótno Całunu zawiera znacznie mniej waniliny, tylko 5 % początkowej wartości. Taka ilość waniliny znajduje się w innych tkaninach z I wieku, np. tej, która okrywała zwoje znad Morza Martwego.