NASA: znamy już pięć tysięcy planet pozasłonecznych

Pierwsze planety pozasłoneczne zostały odkryte przez polskiego astronoma Aleksandra Wolszczana. Publikacja na ten temat ukazała się w "Nature" w 1992 roku. Planety te okrążają pulsara, czyli szybko obracającą się gwiazdę neutronową, będą pozostałością po ewolucji masywnej gwiazdy. Kilka lat później odkryto planetę okrążającą normalną gwiazdę (51 Pegasi). Dokonali tego szwajcarscy astronomowie Michel Mayor i Didier Queloz, laureaci Nagrody Nobla z fizyki w 2019 roku.

W kolejnych latach odkryć przybywało. 21 marca liczba planet uwzględnionych w NASA Exoplanet Archive (https://exoplanetarchive.ipac.caltech.edu/) przekroczyła pięć tysięcy. Druga główna baza planet pozasłonecznych (egzoplanet), czyli The Extrasolar Planets Encyclopaedia prowadzona pod adresem exoplanets.eu, podaje bardzo podobną liczbę 4980 obiektów, według stanu na 21 marca. Bazy te gromadzą informacje o odkryciach planet opublikowanych w recenzowanych czasopismach naukowych.

Wśród tego mrowia planet jest wielka różnorodność tego typu obiektów. Znamy zarówno niewielkie skaliste światy o rozmiarach porównywalnych z Ziemią, ich większe wersje zwane superziemiami, a także mniejsze wersje gazowych planet takich jak Neptun, zwane minineptunami. Są też planety takie jak olbrzymi Jowisz, ale krążące bardzo blisko swoich gwiazd - ta kategoria nazywa się gorącymi jowiszami. Niedawno ogłoszono, że w obszarze pomiędzy superziemienia a minneptunami mogą też istnieć wodne planety z wodorowymi atmosferami.

NASA podała także rozkład procentowy obecnie znanych planet. Procentowo 30 proc. gazowe olbrzymy, 31 proc. stanowią superziemie, 35 proc. planety podobne do Neptuna i Urana, a 4 proc. planety typu ziemskiego (niewielkie i skaliste).

Oszacowania odnośnie liczby planet w Drodze Mlecznej wskazują, że są ich tam setki miliardów. Astronomowie prowadzą obecnie intensywne poszukiwania kolejnych planet, starają się jak najlepiej poznać własności już znanych oraz szykują nowe projekty obserwacyjne, zarówno naziemne, jak i teleskopy kosmiczne dedykowane badaniom egzoplanet.(PAP)

cza/ agt/