Odkryli eliksir młodości?

Z pomocą jednej cząsteczki naukowcy zmniejszyli stany zapalne, a przy tym poprawili działanie mózgu i mięśni u myszy. Odkrycie może otworzyć drogę do nowych sposobów leczenia chorób związanych z wiekiem starczym.

Naukowcy z University of Texas MD Anderson Cancer Center (USA) donoszą o dużym sukcesie w próbach odmładzania myszy (https://www.cell.com/cell/abstract/S0092-8674(24)00592-0). Odkryli oni niedużą cząsteczkę (skrótowo oznaczaną TAC), która w organizmach starych myszy przywróciła typową dla młodych zwierząt podjednostkę enzymu zwanego telomerazą. Enzym ten odbudowuje skracające się z wiekiem końcówki przechowujących materiał genetyczny chromosomów.

Bliższe badania wykazały, że cząsteczka doprowadziła nie tylko do zwiększenia poziomu telomerazy, ale pośrednio uruchomiła także geny ważne właśnie dla powstania neuronów, pracy pamięci, utrzymania młodości komórek i modulowania zapaleń. W ten sposób podanie TAC spowodowało redukcję stanów zapalnych, spowolnienie starzenia się komórek, powstawanie nowych neuronów w mózgach gryzoni, poprawę pamięci i zdolności uczenia się, a także polepszyło pracę mięśni, siłę i koordynację.

Jak stwierdzają naukowcy, "udało się wyeliminować główne procesy związane z typowymi dla starczego wieku chorobami". Regulacja aktywności genów to tzw. epigenetyka. Wiele chorób zależy właśnie od nieprawidłowych procesów epigenetycznych. Starzejący się organizm również wykazuje wyraźne epigenetyczne zmiany.

Oddziałującą na telomerazę cząsteczkę badacze odkryli po przeanalizowaniu aż 650 tys. substancji. Jej działanie badacze sprawdzili też na hodowanych w laboratorium ludzkich komórkach. Zauważyli wzmożoną odbudowę telomerów, zmniejszenie uszkodzeń DNA i nasilenie zdolności komórek do podziałów.

"Te przedkliniczne wyniki są obiecujące, ponieważ TAC jest łatwo wchłaniana przez wszystkie tkanki, w tym przez centralny układ nerwowy. Potrzebne jednak są dalsze badania, aby odpowiednio ocenić jej bezpieczeństwo i działanie w długoterminowych strategiach leczenia" - mówi dr Ronald DePinho, autor pracy opublikowanej w piśmie "Cell".

"Zdobyte przez nas głębsze zrozumienie molekularnych mechanizmów napędzających proces starzenia pozwoliło nam odkryć realne cele dla leków, co umożliwia nam badanie sposobów na zatrzymanie przyczyn różnych głównych przewlekłych chorób związanych z wiekiem" - podkreśla.

Marek Matacz