Ziemia mogła mieć pierścienie

Eksperci z Monash University, na łamach pisma "Earth and Planetary Science Letters" (https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0012821X24004230?via%3Dihub) przedstawili rewolucyjną teorię. Według nich ok. 460 mln lat temu na ziemskiej orbicie uformował się system pierścieni. W tym czasie, w okresie geologicznym nazywanym ordowikiem, miał miejsce szczególny wzrost bombardowania meteorytami.

Do swoich wniosków badacze doszli po przeanalizowaniu 21 dobrze widocznych kraterów rozmieszczonych w różnych częściach świata. Wiadomo, że miejsca te powstały w efekcie uderzenia asteroid.

Wszystkie kratery znajdują się w odległości do 30 stopni od równika. Naukowcy zaznaczają tymczasem, że ponad 70 proc. kontynentalnej skorupy ziemskiej znajduje się poza tym rejonem. Tymczasem "zwykłe" asteroidy uderzają w Ziemię w losowych miejscach, czego efektem są równomiernie rozłożone kratery uderzeniowe choćby na Księżycu czy Marsie.

Naukowcy sądzą, że w przeszłości do Ziemi zbliżyła się duża asteroida. W pobliżu naszej planety mogła się ona rozpaść się pod wpływem sił pływowych, tworząc wokół planety pierścień skał, podobny do pierścieni obecnych dzisiaj wokół Saturna i innych gazowych olbrzymów.

"Przez miliony lat materiał pierścieni spadał na Ziemię, odpowiadając za nasilenie bombardowania meteorytami, czego ślady obserwujemy w zapisach geologicznych. W skałach osadowych z tego okresu widzimy wyjątkowo wiele odłamków meteorytów" - twierdzi prof. Andy Tomkins, autor badania.

Badacze spekulują także, że pierścień mógł rzucać na Ziemię cień, ograniczając nasłonecznienie i przyczyniając się w ten sposób do globalnego ochłodzenia, jakie miało miejsce w okresie zwanym hirnantem. Ten okres (pod koniec ordowiku) uznawany jest za najzimniejszy czas ostatnich 500 mln lat.

"Pomysł, że system pierścieni mógł wpłynąć na globalne temperatury, dodaje kolejną warstwę złożoności do naszego zrozumienia, jak wydarzenia kosmiczne mogą kształtować klimat Ziemi" - podkreśla prof. Tomkins.

Naukowcy zastanawiają się również, czy może w swojej historii Ziemia miała więcej pierścieni, i czy miały one wpływ na klimat oraz ewolucję życia. Ich zdaniem odkrycie "otwiera nowe ścieżki badań przeszłości Ziemi".

Marek Matacz

mat/ zan/