Ks. Michał Heller otrzymał Templeton Prize 2008

Nagroda jest uznaniem jego ponad 40-letniego dorobku naukowego, który szczególnie skupiał się na analizowaniu początków i przyczyn wszechświata. “Poszukiwanie głębszego zrozumienia fundamentalnych pytań doprowadziły Michała Hellera do pionierskich odkryć w obszarze konceptów religijnych i wiedzy, poszerzając horyzonty nauki” – skomentował John M. Templeton, Jr., MD., Prezes Fundacji Johna Templetona. Ks. Heller dołączył do grona 37 laureatów, wśród których jest m.in. Matka Teresa z Kalkuty czy Aleksander Sołżenicyn.

Wyróżnieniu towarzyszy najwyższa przyznawana indywidualnym naukowcom nagroda pieniężna, ponad 1,6 miliona dolarów. Ks. Heller zapowiedział, że przekaże ją na rzecz stworzenia w Krakowie centrum zajmującego się prowadzeniem badań w obszarze nauki i teologii. Będzie to wspólny projekt Uniwersytetu Jagiellońskiego i Papieskiej Akademii Teologicznej. Nagrodę oficjalnie odbierze 7 maja 2008 roku z rąk Księcia Edynburga Filipa, podczas prywatnej ceremonii w Pałacu Buckingham Palace.

Ks. Heller w swoim życiu rozwija dwie fascynacje: religię i naukę. Dekady akademickiej pracy, która ostatnio obejmowała badania prowadzone na wydziałach fizyki Uniwersytetów Oxford i Liege przyniosły mu międzynarodową sławę i uznanie. Dzisiaj jest szanowanym fizykiem, kosmologiem, teologiem i filozofem. Jego poszukiwanie odpowiedzi na tak fundamentalne pytania, jak te dotyczące przyczyny wszechświata, ukazały wielu uczonym jak nauka i teologia mogą harmonijnie współistnieć.

Komentując nominację ks. Hellera do nagrody Templeton Prize, prof. dr hab. Karol Musioł, Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz profesor w krakowskim Instytucie Fizyki powiedział: “Unikalna pozycja ks. Hellera jako kreatywnego naukowca i refleksyjnego księdza przyniosła nauce myśl o transcendentnej tajemnicy, a religii spojrzenie na wszechświat szeroko otwartymi oczami nauki. Ks. Heller wprowadził i rozwinął znaczący koncept teologii nauki. Z sukcesem wskazywał, że religia odizolowana od naukowego kontekstu jest ułomna, a nauka, która odrzuca inne niż naukowe drogi zrozumienia – ślepa”.

Podczas konferencji prasowej powiedział: „Jeśli pytamy o przyczynę wszechświata, powinniśmy pytać o przyczynę matematycznych praw. Robiąc to, cofamy się do wielkiego planu Boga rozmyślającego o wszechświecie. Pojawia się wówczas pytanie dotyczące ostatecznej przyczynowości: „Dlaczego istnieje raczej coś niż nic?” Kiedy zadajemy sobie to pytanie, nie pytamy o przyczynę taką, jak wiele innych przyczyn. Pytamy o korzenie wszystkich możliwych przyczyn”.


Ks. prof. dr. hab. Michał Heller, urodzony 12 marca 1936 roku w Tarnowie, światowej sławy kosmolog, filozof, fizyk, teolog. Jest profesorem na Wydziale Filozofii Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie oraz pracownikiem Watykańskiego Obserwatorium Astronomicznego w Castel Gandolfo. Od 1990 roku członek Papieskiej Akademii Nauk w Rzymie. Autor ponad 30 książek 400 publikacji naukowych.