Bakterie pany!

Kapsuła na lepsze czasy
Sprawa dla bakterii nie wygląda aż tak różowo. Nie każdy jednokomórkowiec jest w stanie przetrwać w ekstremalnych warunkach. Potrafią to ekstremofile, specyficzne bakterie o bardzo wyspecjalizowanej budowie. Potrafią się adaptować, bo… jest ich dużo. Bakterie bardzo szybko się rozmnażają. W dużej populacji zawsze znajdzie się „osobnik”, który potrafi sobie poradzić. Część z jego potomstwa oryginalne cechy odziedziczy i… nowy obszar zostaje skolonizowany.

Naukowcy z wielką uwagą przyglądają się temu, jak ekstremofile radzą sobie w niesprzyjających warunkach. Chcą skopiować przynajmniej niektóre rozwiązania. Choć pewnie nie wszystkie będzie się dało wykorzystać. Jak chociażby to, dzięki któremu bakterie Deinococcus radiodurans są tysiące razy bardziej odporne na promieniowanie jonizujące niż inne organizmy żywe. Te radiofile mają bowiem aż cztery kopie swojego DNA.

Każda spleciona jest nieco inaczej, a to powoduje, że jest bardzo mało prawdopodobne, by wszystkie one – w wyniku promieniowania – uległy uszkodzeniu. Dzięki ciasnym splotom powstałe uszkodzenie jest bardzo szybko naprawiane. Dlaczego takiego „patentu” nie wykształciły inne organizmy żywe? Pewnie dlatego, że ta cecha nie była im potrzebna. Nie żyjemy przecież w pierwotnym obiegu chłodzenia elektrowni jądrowej. A Deinococcus radiodurans żyje.

Naukowcy przyglądają się niezwykłym umiejętnościom adaptacyjnym z jeszcze jednego powodu. Skoro warunki nie grają roli, bakterie mogą żyć w wielu miejscach w Układzie Słonecznym. Tam, gdzie nawet dla nich jest za ciasno, zawsze mogą wytworzyć formy przetrwalnikowe, które – jak kapsuły czasu – przechowają życie do lepszych czasów. A mogą przechowywać naprawdę długo. Kilka lat temu znaleziono bakterie, które „przezimowały” wewnątrz kryształków soli przez 250 milionów lat.