Gdzie powstało życie?

Wracając jednak do aminokwasów. W naturze jest ich ponad 300. Ale 21 z nich, połączonych w różnych konfiguracjach, buduje białka. Białka są w komórce rusztowaniem, zaprawą i cegłami. Geny to białka, hormony to białka i receptory to białka. My sami jesteśmy z białek. Głównie. Najmniejsze białka składają się z przynajmniej 100 połączonych ze sobą cząsteczek aminokwasów. Oprócz już wspomnianych (C, O, H, N, S) białka mogą być zbudowane z wielu innych elementów, np. z fosforu, cynku, żelaza, miedzi… długo można by wymieniać. Podstawą są jednak aminokwasy. We wspomnianym doświadczeniu prof. Stanley Miller pokazał, co jest potrzebne do tego, by powstały. Okazało się, że nie trzeba niczego wielkiego. Albo inaczej, że potrzeba tego, co na Ziemi kilka miliardów lat temu było. A więc odpowiednich – i powszechnie dostępnych – elementów składowych oraz energii, która „łączyła” te wszystkie elementy w cząsteczki. W doświadczeniu Millera źródłem energii były iskry, wyładowania elektryczne. Ten wybór był uzasadniony. W atmosferze wczesnej Ziemi dochodziło do bardzo częstych wyładowań. Ale równie dobrze można sobie wyobrazić inne źródło energii, np. rozpady promieniotwórcze, promieniowanie słoneczne (widzialne, ultrafioletowe) czy wybuchy wulkanów. A może kilka źródeł naraz?

Chwila narodzin
W czasopiśmie „Origins of Life and Evolution of Biospheres” ukazała się niedawno praca – ranking najbardziej prawdopodobnych miejsc, w których przed miliardami lat mogło powstać życie na Ziemi. Sam artykuł jest częścią dużo większej pracy poświęconej roli chemii radiacyjnej w pochodzeniu życia. Autorem prac jest prof. Zbigniew Zagórski z warszawskiego Instytutu Chemii i Techniki Jądrowej (IChTJ). W komunikacie prasowym, jaki Instytut wydał przy okazji opublikowania pracy, napisano, że dla współczesnej nauki wciąż intrygującym problemem pozostaje wyjaśnienie samego momentu narodzin życia na naszej planecie. Powstanie życia, a ściślej rzecz biorąc, powstanie złożonych „elementów składowych” życia to kwestia przede wszystkim odpowiednich reakcji chemicznych. Te nie mogą oczywiście zachodzić wszędzie, tylko w miejscach, w których spełnione są odpowiednie warunki. Ale sam pojedynczy akt powstania cząsteczki aminokwasu czy nawet białka to za mało.