To zmieniło świat

Atmosferyczny silnik parowy

To w zasadzie pierwsze urządzenie, które można nazwać silnikiem. Jego odkrywca, brytyjski wynalazca Thomas Newcomen, podszedł do sprawy bardzo marketingowo. Pod koniec XVII wieku wybudował pierwszy na świecie silnik parowy. Wynalazek szybko opatentował, a do jego produkcji założył spółkę. Kilka lat później ogromne silniki odwadniały już brytyjskie kopalnie.

Silnik Newcomena nie wygląda jak dzisiaj spotykane silniki. Na pierwszy rzut oka nie ma nic wspólnego nawet z silnikami parowymi, jakie napędzały parowozy. Ogień z paleniska podgrzewał w kotle wodę, która parując, podnosiła tłok. Gdy ten był wysoko, do cylindra dostawała się zimna woda, natychmiast obniżająca ciśnienie, i tłok opadał. Ten ruch w górę i w dół nie był przeniesiony na ruch obrotowy jak w lokomotywie parowej. Wielu historyków uważa, że wynalezienie silnika parowego rozpoczęło rewolucję przemysłową.


Rakieta Stephensona

Dzięki temu, że wygrała konkurs zorganizowany przez właścicieli kolei Liverpool&Manchester;, stała się pierwszą seryjnie produkowaną lokomotywą parową.

Choć rakieta nie miała powalających osiągów, inne startujące w zawodach maszyny po prostu się popsuły. Wielokrotnie ją modyfikowano, ale koncepcja z 1829 r. pozostała niezmieniona. Parowozy podobne do rakiety Stephensona ciągnęły wagony na całym świecie przez kolejne 150 lat.


Rakieta V2

Nie pomogła wygrać nazistom II wojny światowej, ale pomogła Amerykanom pobić Związek Radziecki w kosmosie. Silnik rakietowy V2 zbudował genialny konstruktor niemiecki Wernher von Braun w 1942 roku.

Po wojnie von Braun wraz ze swoimi współpracownikami został po cichu przewieziony do USA. Tam był jednym z twórców amerykańskiego programu kosmicznego. To on (już jako wpływowy pracownik NASA) wybudował ogromną rakietę Saturn V, która zaniosła statek Apollo 11 na Księżyc. Choć V2 nie wpłynęła na wynik wojny światowej, odcisnęła piętno na amerykańskim programie kosmicznym. Na zdjęciu Wernher von Braun – konstruktor silnika rakietowego V2.


Podwójna helisa DNA

Jak wygląda dziedziczenie? Gdzie jest przechowywana cała informacja o życiu? Jak działa zarządzanie organizmem na poziomie komórkowym? W 1953 roku dwaj młodzi amerykańscy uczeni Watson i Crick, dokładnie analizując zdjęcia krystalografii rentgenowskiej, przedstawili światu model DNA. 9 lat później za to odkrycie otrzymali Nagrodę Nobla.

Choć struktura DNA znana jest od ponad 50 lat, dopiero teraz naukowcy zaczynają odczytywać pełne informacje zapisane w genach organizmów żywych i tych, które już wymarły. Brytyjskie Muzeum Nauki posiada w swoich zbiorach oryginalny, zrobiony z metalu przez Watsona i Cricka model kwasu DNA. Na zdjęciu twórcy modelu DNA Watson i Crick.


Gość Niedzielny 27/2009