Geny, dyski, nawozy

Zjawisko gigantycznego magnetooporu jest bardzo wrażliwe nawet na małe zmiany pola magnetycznego, a to oznacza, że dzięki niemu można wybudować bardzo czuły i precyzyjny czytnik. Dlatego właśnie twarde dyski cały czas zwiększają swoją pojemność. Na tej samej powierzchni możemy coraz bardziej „upychać” informacje, czyli obszary namagnesowane jako jedynki i te namagnesowane jako zera.

Chemia

Tegorocznym laureatem z chemii jest Niemiec Gerhard Ertl. Komitet Noblowski docenił jego długoletnie badania reakcji chemicznych zachodzących na powierzchniach ciał stałych.

Komentatorzy nagrodę Ertla nazwali nagrodą za samochodowe katalizatory i sztuczne nawozy. Jest w tym sporo prawdy. Prace niemieckiego chemika pozwoliły zrozumieć, jaki jest mechanizm oczyszczania spalin w katalizatorach. To tutaj trujący tlenek węgla utlenia się na powierzchni pokrytej warstwą platyny i zamienia się na dwutlenek węgla. Ertl badał także reakcję Habera-Boscha, w której żelazo, jako katalizator, umożliwia na bazie amoniaku produkcję nawozów sztucznych.

Prace tegorocznego noblisty pozwoliły zrozumieć, jak zachodzi proces rdzewienia żelaza (czy ogólnie korozji) czy tworzenia się w stratosferze drobnych kryształków lodu. Te ostatnie mają związek z reakcją niszczącą ozon w wyższych partiach ziemskiej atmosfery. Dzięki eksperymentom prof. Ertla łatwiej jest dzisiaj budować ogniwa paliwowe. Zauważył on też, że tzw. reakcja oscylacyjna może zachodzić na powierzchniach metali.

W przeciwieństwie do tegorocznej Nagrody Nobla z fizyki, przyznanej za konkretne odkrycie, laureat z chemii został nagrodzony za badania, które prowadził przez prawie 45 lat. Dzisiaj Gerhard Ertl ma 71 lat i jest emerytowanym profesorem Instytutu Maxa Plancka w Berlinie.



Gość Niedzielny 42/2007