Naczynie z 5 tys. monet ze srebra i brązu, ważących ponad 15 kg, znaleźli archeolodzy z Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego podczas wykopalisk w nadmorskim Risan, w Czarnogórze.
To jeden z największych odkrytych dotychczas skarbów antycznych monet na świecie.
Monety znaleziono pod podłogą badanego domostwa o rozbudowanym planie greckim. Znajdowały się w dwuusznym dzbanie, wyprodukowanym w lokalnym warsztacie. Część z numizmatów jest zlepiona, dlatego przed procesem konserwacji trudno jednoznacznie je rozpoznać.
"Bardzo klarowny układ warstw archeologicznych pozwala na stwierdzenie, że naczynie zostało przykryte rumowiskiem powstałym po pożarze. Materiał ceramiczny, w tym charakterystyczne fragmenty tzw. naczyń gnathia produkowanych w południowej Italii umożliwia datowanie złożenia naczynia na III wiek p.n.e." - wyjaśnia kierujący badaniami prof. Piotr Dyczek.
Jego zdaniem, niektóre z monet pochodzą zapewne z Grecji.
"Natomiast już z całą pewnością wiadomo, że w dzbanie jest wiele serii monet tajemniczego iliryjskiego króla Ballaiosa - rozpoznaje się je po wizerunku władcy" - dodaje naukowiec.
Według niego, oprócz wielkiej wartości muzealnej i niezaprzeczalnych walorów estetycznych, odkrycie ma wielkie znaczenie naukowe.
"Po raz pierwszy odkryto bowiem tak dużo monet różnych serii, wcześniej nieznanych numizmatykom i dotyczących nieznanego wcześniej króla iliryjskiego. Ma ono istotne znaczenie dla poznania historii Ilirii" - tłumaczy Dyczek.
Odkrycie skarbu i jego datowanie na III wiek p.n.e. ostatecznie przerwało dyskusje na temat okresu, w którym panować miał Ballaios. Dotychczas przeważał pogląd, że władca sprawował swoje rządy w II wieku p.n.e. Archeolodzy ustalili, że dzban ukryto trochę przed lub w 229 roku p.n.e., co zarazem umożliwiło sprecyzowanie czasów władania Ballaiosa i umiejscowienie ich o wiek wcześniej.
Antyczne miasto Rhizon, współczesne Risan w Czarnogórze powstało w VI wieku p.n.e. Było miejscem wymiany handlowej i prawdopodobnie nieznaną wcześniej kolonią grecką leżącą nad głęboką zatoką adriatycką - Boka Kotorska.
Miasto stanowiło ważny ekonomiczny i polityczny ośrodek królestwa Iliryjskiego. Wpisało się trwale w historie starożytnego Rzymu, gdyż tutaj ustanowiła swoją stolicę iliryjska królowa Teuta. To za jej przyczyną wybuchła w 229 r. p.n.e. tzw. pierwsza wojna iliryjska. Po jej przegraniu miasto zostało zniszczone i cały obszar przeszedł we władanie Rzymu.
Polacy pod auspicjami Ośrodka Badań nad Antykiem Europy Południowo-Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego rozpoczęli wykopaliska na stanowisku w Risan w 2000 roku.
Badania puszkowanych łososi pomogły ocenić zmiany stanu mórz w ciągu 40 lat
A potem zdziwienie że coraz częściej pojawiają się zdrowotne problemy.
Splątane znaczy jakoś połączone niezależnie od dzielącej je odległości.
Badacze kolejny raz obalili wyniki uzyskane pod koniec lat 80. metodą radiowęglową.
Plamy krwi na Całunie zachowują czerwoną barwę. Naukowcy podjęli próbę wyjaśnienia tego fenomenu.