Rok 2010 w polskiej astronomii

Do największych sukcesów polskiej astronomii w roku 2010 należy zaliczyć rozwiązanie zagadki cefeid - gwiazd, które pulsują, zmieniając okresowo swoje rozmiary. Międzynarodowy zespół astronomów kierowany przez Grzegorza Pietrzyńskiego z Uniwersytetu Warszawskiego bardzo precyzyjnie wyznaczył masę cefeidy w układzie podwójnym, z dokładnością do 1 proc. Cefeidy to niezwykle ważne gwiazdy dla astronomów, gdyż służą do wyznaczania odległości w kosmosie.

Z kolei astronomowie z Torunia odkryli planetę pozasłoneczną. Zespół kierowany przez Gracjana Maciejewskiego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika znalazł planetę WASP-3b o masie 15 mas Ziemi, czyli należącą do najmniejszych znanych egzoplanet.

Astronomowie z projektu OGLE odkryli cztery duże obiekty na skraju Układu Słonecznego, poza orbitą Neptuna. Odkryte przez Polaków obiekty pasa Kuipera mają średnice szacowane na kilkaset kilometrów, a jeden z nich (oznaczony 2010 EK139) może nawet mieć nawet ponad 1000 km.

Ruszył projekt budowy pierwszego polskiego satelity. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczyło na ten cel 14,2 mln zł. W Polsce powstaną dwa satelity BRITE-PL, które będą częścią sieci sześciu satelitów umieszczonych na robicie o wysokości 800 km. Satelity te będą wykonywać bardzo precyzyjne pomiary jasności najjaśniejszych gwiazd na niebie, pozwalając m.in. na zbadanie w jaki sposób pulsują. W konkursie na nazwy dla satelitów przeprowadzonym zwyciężyła propozycja "Lem" od nazwiska polskiego pisarza science-fiction. Drugi satelita otrzyma imię "Heweliusz", na cześć polskiego astronoma.

Z kolei naukowcy z Centrum Badań Kosmicznych PAN rozpoczęli prace nad penetratorem gruntu o nazwie CHOMIK. Ma on za kilka lat wziąć udział w rosyjskiej misji Fobos-Grunt i zostać użyty do zbadania Łobosa, księżyca Marsa.

W zakresie popularyzacji astronomii istotne jest doprowadzenie do uchwalenia przez Sejm, że rok 2011 będzie Rokiem Heweliusza, dla uczczenia 400. rocznicy urodzin sławnego astronoma z Gdańska. Dla szerszej popularyzacji nauki hitem było listopadowe otwarcie warszawskiego Centrum Nauki Kopernik.

W sierpniu wystartowała polska wersja witryny Europejskiego Obserwatorium Południowego ESO, jednej z największych na świecie organizacji do badań astronomicznych. Polska na razie jednak ciągle nie zdecydowała się na przystąpienie do ESO.

W ciągu roku 2010 startowały kolejne odsłony międzynarodowego projektu Galaktyczne Zoo, który ma swoją polską wersję i biorą w nim liczny udział polscy internauci. Tym razem internauci mogli wziąć udział w polowaniu na supernowe oraz w projekcie dotyczącym galaktycznych zderzeń, trzecia możliwość to klasyfikacja galaktyk sfotografowanych przez Kosmiczny Teleskop Hubble'a.