Światowy Dzień Mokradeł po raz pierwszy oficjalnym świętem ONZ

W rezolucji ONZ z sierpnia 2021 roku podkreślono, że mokradła mają kluczowe znaczenie dla ludzi i przyrody, zważywszy na niezaprzeczalną naturalną wartość tych ekosystemów, a także wkład, jaki mają w zrównoważony rozwój i dobrobyt człowieka, przynosząc nam korzyści środowiskowe, klimatyczne, ekologiczne, społeczne, gospodarcze, naukowe, edukacyjne, kulturowe, rekreacyjne i estetyczne.

ONZ podkreśliła również, że tereny podmokłe należą do ekosystemów o najwyższym tempie zaniku i degradacji, i ta negatywna tendencja będzie się utrzymywać lub nasilać w odpowiedzi na bezpośrednie i pośrednie czynniki, takie jak szybki wzrost populacji ludzkiej, niezrównoważona produkcja i konsumpcja, niekorzystne skutki zmiany klimatu.

Jak co roku, z okazji Światowego Dnia Mokradeł, odbywają się różne wydarzenia na całym świecie. Do tej pory zgłoszono ich ponad 800. Będzie je można śledzić 5 lutego na profilach Centrum Ochrony Mokradeł w mediach społecznościowych - Facebooku i You Tube. Centrum Ochrony Mokradeł postanowiło dedykować tegoroczne obchody Światowego Dnia Mokradeł wszystkim ludziom, których na polskich i białoruskich mokradłach spotkało cierpienie.

Światowy Dzień Mokradeł jest obchodzony w rocznicę podpisania 2 lutego 1971 roku w irańskim mieście Ramsar konwencji o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życia ptactwa wodnego (zwanej też Konwencją Ramsarską). Hasło przewodnie tegorocznych obchodów zaproponowane przez Sekretariat Konwencji to: "Działania na mokradłach dla ludzi i przyrody: Doceniaj - Dbaj - Odtwarzaj - Kochaj".

Mokradła - w ujęciu Konwencji Ramsarskiej - to śródlądowe ekosystemy wodne i wodno-błotne oraz płytkie przybrzeżne wody morskie. Pełnią one niezwykle ważną rolę w regulowaniu dostępności zasobów słodkiej wody zarówno dla ludzi jak i dla przyrody. Przechwytują oraz retencjonują wodę deszczową, magazynując ją w czasach obfitych opadów, powoli uwalniając w czasie niedoboru deszczu. Tereny podmokłe poprawiają też jakość wody absorbując dużą część zanieczyszczeń takich jak nawozy sztuczne.

Na świecie do 2021 roku utworzono ponad 2400 obszarów Ramsar (mokradeł o międzynarodowym znaczeniu), obejmujących powierzchnię ponad 250 milionów hektarów, czyli ok. 13-18 proc. mokradeł lądowych i nadmorskich. Jednak w ostatnich stuleciach prawie 90 proc. mokradeł zostało osuszonych, a ich funkcje retencji i oczyszczania wód powierzchniowych zostały w znacznym stopniu upośledzone lub wręcz zlikwidowane. Mokradła są domem dla 40 proc. gatunków żyjących na Ziemi, ale nawet 25 proc. organizmów związanych z tymi ekosystemami jest dziś zagrożona wyginięciem.

Polska była jednym z pierwszych krajów, które ratyfikowały tę konwencję (w 1978 r.). Na terenie naszego kraju wyznaczono do dziś 19 obszarów Ramsar. Są to rezerwaty: Jezioro Łuknajno, Jezioro Świdwie, Jezioro Karaś, Jezioro Siedmiu Wysp, Jezioro Drużno, Słońsk (który włączony został do powołanego w 2001 r. Parku Narodowego "Ujście Warty"), Stawy Milickie, Stawy Przemkowskie, Torfowiska Doliny Izery i Bór na Czerwonem oraz Biebrzański, Słowiński, Wigierski, Poleski i Narwiański Park Narodowy, Subalpejskie torfowiska w Karkonoskim Parku Narodowym, Polodowcowe stawy Tatrzańskiego Parku Narodowego, Torfowiska Tatrzańskiego Parku Narodowego, a także Ujście Wisły. Wedle założeń Konwencji, każda z umawiających się stron ma obowiązek chronić nie tylko mokradła umieszczone w "Spisie obszarów Ramsar", ale również inne cenne obszary wodno-błotne na swoim terytorium.

5 lutego, w godzinach 10.00 - 17.00 będzie można wysłuchać prelekcji gości z Holandii, Niemiec, Mali, Egiptu, Iranu i Republiki Konga. W programie znalazły się m. in. tematy: "Uchodźcy na bagnach - świadectwo wydarzeń na granicy polsko-białoruskiej", "Bagna i mokradła w świadectwie starożytnych kultur Bliskiego Wschodu", "Czy będzie wojna o wodę?.

Szczegółowy harmonogram znajduje się na stronie: bagna.pl