Bezdech senny przyspiesza starzenie

Obturacyjny bezdech senny (OBS, po angielsku OSA) to najczęstsze zaburzenie snu. Dotknięte nim osoby chrapią, a w ciągu dnia są nadmiernie senne. OBS częściej występuje u mężczyzn, którzy mają węższe światło górnych dróg oddechowych niż kobiety.

W Polsce problem dotyka ok. 2-2,5 mln osób, ale większość może nie być tego świadoma. OBS wiąże się z wyższym ryzykiem nadciśnienia, zawału serca, udaru, cukrzycy i wielu innych przewlekłych schorzeń. Naukowcy z University of Missouri School of Medicine odkryli, że nieleczony OBS przyspiesza również biologiczny proces starzenia, a odpowiednie leczenie może spowolnić a nawet odwrócić ten trend.

W trakcie starzenia dochodzi do zmian epigenetycznych - metylacji DNA, dlatego do pomiaru wieku biologicznego badanej osoby wykorzystuje się analizę zawartego w próbce krwi DNA z użyciem odpowiedniego algorytmu. Jeśli wiek biologiczny przekracza wiek metrykalny, mamy do czynienia z "przyspieszeniem wieku epigenetycznego" - przyspieszonym starzeniem. Przyspieszone starzenie prowadzi do pogorszenia przebiegu procesów fizjologicznych - aktywacji i propagacji stresu oksydacyjnego i ogólnoustrojowych szlaków zapalnych, dlatego ma związek z ogólną śmiertelnością i chorobami przewlekłymi.

"Przyspieszone starzenie nie jest charakterystyczne dla OBS - może być spowodowane różnymi czynnikami środowiskowymi, takimi jak palenie, zła dieta lub zanieczyszczenie środowiska" - powiedział dr Rene Cortese z University of Missouri. "W kulturze zachodniej często zdarza się, że ludzie doświadczają epigenetycznego przyspieszenia wieku, ale chcieliśmy dowiedzieć się, jak OBS wpływa na ogólnoustrojowe przyspieszenie wieku w porównaniu z osobami, które nie cierpią na tę chorobę".

Aby ocenić wpływ OBS na przyspieszenie wieku epigenetycznego w ciągu jednego roku, zespół Cortese przebadał 16 niepalących dorosłych ze zdiagnozowanym OBS i - jako grupę kontrolną - osiem osób bez tej choroby. Po wykonaniu wstępnego badania DNA grupa z OBS rozpoczęła terapię CPAP. Metoda CPAP na zakładaniu na noc maski podłączonej do urządzenia wytwarzającego stałe podwyższone ciśnienie powietrza w drogach oddechowych, aby zapobiec bezdechowi.

"Nasze wyniki wykazały, że zaburzenia snu wywołane OBS i niższy poziom tlenu podczas snu sprzyjały większemu przyspieszeniu wieku biologicznego w porównaniu z grupą kontrolną" - powiedział Cortese. - "Jednak pacjenci z OBS, którzy stosowali CPAP, wykazywali spowolnienie wieku epigenetycznego, podczas gdy trendy przyspieszenia wieku nie zmieniły się w grupie kontrolnej. Nasze wyniki sugerują, że przyspieszenie wieku biologicznego jest przynajmniej częściowo odwracalne, gdy wdrożone jest skuteczne leczenie OBS".

Jak zaznaczył badacz, kluczem do sukcesu CPAP jeśli chodzi o spowolnienie starzenia jest ścisłe przestrzeganie korzystania z urządzenia przez co najmniej cztery godziny na dobę. Nie jest jasne, w jaki sposób przyspieszenie wieku wpłynie na wyniki kliniczne i jak odnosi się do innych grup ryzyka lub dzieci z OBS. "Ponieważ dzieci z OBS są traktowane inaczej niż dorośli, badanie to rodzi wiele pytań" - zaznaczył Cortese. "Musimy dowiedzieć się więcej o mechanizmach i biologii stojących za tymi odkryciami".

Paweł Wernicki