Odkryto artefakty związane z dynastią Timurydów

Wspólna uzbecko-turecka grupa naukowców, badająca pozostałości średniowiecznego miasta Szachruchija nieopodal Taszkentu, odkryła szereg nowych artefaktów związanych z tym miastem oraz z dynastią Timurydów - poinformował redagowany w Uzbekistanie portal upl.uz. Połączonym zespołem badaczy z Turcji i Uzbekistanu kieruje dr Tuba Tombuloglu z uniwersytetu w Ankarze.

Zespół rozpoczął badania w 2024 r. i jest - według portalu upl.uz. - pierwszym dużym wspólnym przedsięwzięciem badającym wspólne dziedzictwo kulturowe ludów tureckich. Prace prowadzone są pod auspicjami Narodowego Centrum Archeologii Akademii Nauk Uzbekistanu, Tureckiego Towarzystwa Historycznego oraz Tureckiej Agencji Współpracy i Koordynacji.

Badania mają na celu odkrycie tajemnic Szachruchii - miasta, które około dwa tysiące lat temu było ważnym węzłem na Wielkim Jedwabnym Szlaku, znanego również pod nazwą Benakent.

W projekcie biorą udział archeolodzy, historycy, antropolodzy i biolodzy. Wspólnie badają ruiny, starając się nie tylko odtworzyć historię miasta, lecz także chronić jego pozostałości przed dalszym zniszczeniem. W przyszłości Szachruchija może zostać wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Miasto, założone około 2000 lat temu, w IX-XII wieku stało się dużym ośrodkiem rzemiosła i handlu. Intensywnie rozwijała się tu metalurgia i produkcja szkła, bito także monety. Badacze odkryli pozostałości fortyfikacji wzniesionych za panowania Timura Chromego (znanego szerzej w Europie jako Tamerlan), a także elementy uzbrojenia wojskowego, w tym hełmy i zbroje. Wśród znalezisk są także przedmioty codziennego użytku, które pomagają lepiej zrozumieć życie mieszkańców. Szczególne zainteresowanie naukowców wzbudził pochówek datowany na 1560 rok - analiza szczątków pozwala poznać dietę, styl życia i choroby ówczesnych mieszkańców miasta.

Według kierowniczki ekspedycji, dr Tombuloglu, Szahruchija była w ważnym strategicznie punktem dla armii Timurydów. Wiadomo, że sam Tamerlan zatrzymał się tutaj podczas swojej ostatniej wyprawy. Około jedna trzecia dawnego miasta zachowała się w sposób umożliwiający badania. Naukowcy mają nadzieję, że ich praca pomoże lepiej zrozumieć historię regionu.

Projekt zaplanowano na kilka lat, a jego wyniki mogą zmienić dotychczasowe wyobrażenia o roli Szahruchii w historii Azji Centralnej. Oprócz wykopalisk, specjaliści analizują także glebę, aby odtworzyć warunki środowiskowe epoki. Pozwala to lepiej zrozumieć wpływ przyrody na rozwój miasta. W przyszłości naukowcy planują stworzenie cyfrowej rekonstrukcji Szachruchii, aby ukazać, jak wyglądała w czasach swojej świetności.

Położona ok. 90 km od Taszkentu, stolicy dzisiejszego Uzbekistanu Szachruchija, nazwana na cześć Szachrucha - syna Tamerlana - była centrum handlowym, lecz także miejscem o dużym znaczeniu ekonomicznym i politycznym w epoce Timurydów.

Dynastię Timurydów założył właśnie wywodzący się z arystokracji mongolsko-tureckiej Timur Chromy, żyjący w latach 1336-1405. Był znany jako wybitny wódz, strateg i budowniczy państwa, który stworzył imperium obejmujące ogromne obszary Azji Środkowej, Iranu, Afganistanu, części Indii, Mezopotamii, Kaukazu i Anatolii. Był postacią kontrowersyjną - z jednej strony budził podziw jako wódz i mecenas sztuki, z drugiej - jego kampanie wiązały się z ogromnym okrucieństwem i masakrami. Mimo to w Uzbekistanie uważany jest za narodowego bohatera i symbol wielkości dawnej cywilizacji regionu.