Zielonki to wokalni mistrzowie wśród ptaków

Niepozorny gatunek ptaka żyjący w Polsce - zielonka potrafi tworzyć jedne z najszybszych i najlepiej skoordynowanych duetów w świecie ptaków, w dodatku bez wcześniejszych prób z partnerem - wykazały badania polskich biologów. Wyniki badań opublikowało prestiżowe czasopismo "Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences".

Jak wyjaśnili autorzy pracy dr Jan Jedlikowski z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego oraz dr hab. Paweł Ręk z Wydziału Biologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, w świecie ptaków śpiew w duecie nie jest niczym niezwykłym. Duety umiłowały sobie jednak w szczególności ptaki wróblowe zamieszkujące strefę tropikalną. W Europie i innych obszarach strefy umiarkowanej, takie złożone pokazy wokalne są rzadkością.

- W strefie tropikalnej okres lęgowy ptaków jest zdecydowanie dłuższy, dzięki czemu partnerzy pozostają w stabilnych parach przez większą część roku. Ptaki wróblowe, które posiadają zdolność do nauki śpiewu, mają zatem czas, aby zapamiętać repertuar partnera i kolejność wydawanych sylab, co pozwala coraz lepiej dopasować swoje głosy we wspólnym duecie - wyjaśnił PAP dr Jedlikowski.

Badania polskich naukowców pokazują jednak, że istnieje możliwość perfekcyjnego zgrania głosów w duecie bez żadnych wcześniejszych prób. Takie duety można usłyszeć także w Polsce.

Gatunkiem, który wytwarza ten nietypowy rodzaj śpiewu jest zielonka (Zapornia parva), dość skryty ptak zamieszkujący podmokłe tereny. Dr Jedlikowski i dr hab. Ręk badali mechanizm i funkcję śpiewu tego gatunku. Okazało się, że zielonki potrafią śpiewać w duecie z niezwykłą precyzją. U ptaków wróblowych odstępy między głosami partnerów wynoszą zwykle od 50 do 500 milisekund.

Tymczasem, w przypadku zielonki odstępy te wynoszą zaledwie 14 milisekund. Dodatkowo, tempo śpiewu tych ptaków wynosi nawet 30 głosów na sekundę. Jest to jeden z najszybszych i najlepiej zsynchronizowanych duetów w świecie zwierząt, ocenili biolodzy.

Ich zdaniem jeszcze bardziej zaskakujące jest to, że zielonki nie muszą się wcześniej znać, żeby "śpiewać razem". - Potrafią idealnie zsynchronizować się z zupełnie obcym osobnikiem niemal od razu po spotkaniu - zwrócił uwagę dr Jedlikowski.

Jest to możliwe poprzez dopasowanie rytmu i tempa wydawanych głosów. Stały rytm i tempo śpiewu pozwalają ptakom przewidywać, kiedy ich partner zrobi przerwę, i idealnie się do niej dopasować. W ten sposób zgranie rytmu na początku, a następnie trzymanie stałego tempa śpiewu umożliwia ptakom stworzenie tak precyzyjnego duetu.

- To trochę tak jak w przypadku dwóch perkusistów, którzy wybijając szybki rytm nie słyszą każdego pojedynczego uderzenia, ale trzymają tempo i dzięki temu są idealnie zgrani - wyjaśnił biolog.

Z kolei w przypadku ptaków wróblowych - zaznaczył dr Jedlikowski - ich bardziej nieregularny śpiew sprawia, że osobniki dopasowują swoje głosy niejako "nuta po nucie", przez co odstępy między kolejnymi głosami są zdecydowanie dłuższe niż u zielonki.

Badacze zaobserwowali również, że wytworzenie duetu o tak szybkim tempie śpiewu jest możliwe jedynie wtedy, gdy ptaki znajdują się tuż obok siebie. Dlatego podejrzewają, że informacja zakodowana w duecie może dotyczyć odległości między partnerami. Jest to jednak tylko jedna z hipotez, którą naukowcy planują przetestować w kolejnych badaniach.(PAP)

jjj/ agt/