Toczenie kuleczki

Uczestnicy konkursu – od pierwszych klas szkół podstawowych aż po studentów – przygotowali rozmaite urządzenia, przez które w finezyjny sposób przetoczyć się miała niewielka metalowa kulka. Wykorzystywali przy tym prawo grawitacji, zachowania energii, zjawiska magnetyczne i wiele innych.

To, jak bardzo pomysłowe, a przy tym estetyczne były poszczególne urządzenia, oceniała komisja konkursowa. Sprawdzała ona także, czy autorzy projektów potrafią wskazać, jakie zjawiska wykorzystali, oraz wyjaśnić, na czym one polegają.

Dodatkowym kryterium oceny było także to, czy kulka bez zatrzymania i pomocy ze strony autorów (która czasem okazywała się konieczna) poturla się i wpadnie do kolejnej maszyny. Kolejne urządzenia zostały bowiem połączone, tworząc w sumie cztery łańcuchy – swoiste „tory przeszkód” dla owej metalowej kuleczki.

Grupy biorące udział w konkursie mogły składać się maksymalnie z pięciu osób pod opieką mentora, osoby pełnoletniej. Samo urządzenie powinno działać nie krócej niż 20 sekund, ale nie dłużej niż 120 sekund. Musiało również mieścić się w wymiarach ławki szkolnej.

Pierwsze uruchomienie łańcucha odbyło się o 11.30. Potem uruchamiano je jeszcze kilka razy, by jak najwięcej osób mogło obserwować działanie konstrukcji. Uruchomienia w Krakowie przeplatane były transmisjami z podobnego finału, odbywającego się tego samego dnia w Słowenii.

Tam „Eksperyment łańcuchowy” ma znacznie dłuższą tradycję. Organizowany jest od roku 2005. Krakowski finał był pierwszym takim pokazem w Polsce.

Polską edycję konkursu zorganizowały Koło Naukowe Biofizyki Molekularnej i Fizyki Medycznej oraz Instytut Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego we współpracy z Wydziałem Edukacji Uniwersytetu w Lublanie. Celem konkursu jest przede wszystkim zachęcenie uczniów do wykorzystania zabawy i twórczości w zdobywaniu wiedzy.

Jak podkreślają organizatorzy, udział w konkursie ma być okazją do wspaniałej wspólnej zabawy, rozwijania umiejętności współpracy w grupie, integracji, a przede wszystkim odkrywania niestandardowych dróg do zrozumienia wielu zjawisk fizycznych.