Nowe typy raka żołądka

Wyniki badań opublikowano w środę w piśmie naukowym "Nature".

Odkrycia dokonano dzięki międzynarodowemu projektowi "The Cancer Genome Atlas" (TCGA). Uczestniczą w nim poznańscy badacze z Wielkopolskiego Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie oraz Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. WCO jest jedynym polskim szpitalem biorącym udział w projekcie TCGA.

Jak powiedział PAP koordynator projektu w Wielkopolskim Centrum Onkologii dr hab. med. Maciej Wiznerowicz, do tej pory zwalczając raka żołądka lekarze stosowali ogólną terapię, dopiero gdy ta nie przynosiła efektów - zmieniano leczenie. Odkrycie nowych typów raka żołądka sprawia, że w niedalekiej przyszłości można będzie stosować bardzo efektywną oraz spersonalizowaną terapię polegającą na dobraniu najbardziej skutecznego leczenia dla poszczególnych chorych.

"Wyniki przeprowadzonych analiz molekularnych wskazują na nowe możliwości dla zastosowania tzw. leków celowanych, które wybiórczo hamują wybrane mechanizmy molekularne w komórkach nowotworowych i tym samym prowadzą do zahamowania wzrostu guza i rozwoju przerzutów" - dodał dr Wiznerowicz.

W Polsce na raka żołądka rocznie zapada ok. 6 tys. osób, w całej Europie 139 tys., a na świecie 951 tys. W naszym kraju nowotwory żołądka pod względem umieralności zajmują 4. miejsce u mężczyzn oraz 7. wśród kobiet. Na 100 pacjentów, po pięciu latach od diagnozy, przeżywa tylko 10-15 osób.

Dzięki wspólnym badaniom naukowcy przenalizowali zmiany w DNA, RNA oraz wybranych białek w komórkach nowotworowych, które pochodziły od prawie 300 chorych, w tym 40 z Wielkopolskiego Centrum Onkologii. Jak wyjaśnił dr Wiznerowicz, "wyniki tych analiz wskazują na istnienie nieznanych wcześniej czterech głównych podtypów molekularnych raka żołądka, z których każdy wymaga innego rodzaju leczenia".

"Okazało się, że rak żołądka nie jest jednolitą chorobą o wspólnych cechach" - dodał współkoordynator projektu TCGA dr n. med. Witold Kycler.

Drugi współkoordynator projektu, dr hab. med. Dawid Murawa ocenił, że "określenie genów w tkance raka żołądka to wielki krok w rozwoju nauki". Wyniki badań mają się przyczynić również do opracowania nowych sposobów zapobiegania oraz wykrywania tego typu nowotworów. Odkrycie pociągnie za sobą również efekt ekonomiczny - półroczna terapia raka żołądka kosztuje kilka tysięcy złotych, a w przypadku nieskuteczności musi być powtarzana.

Rak żołądka występuje najczęściej w krajach azjatyckich takich jak Chiny, Japonia, Korea oraz w Europie Środkowo-Wschodniej, w tym w Polsce. Do najważniejszych przyczyn zwiększonej zachorowalności na ten nowotwór uważa się zakażenie bakterią helicobacter pylori oraz dietę bogatą w potrawy ze sztucznymi konserwantami, solone, wędzone i smażone.

Celem projektu TCGA jest opracowanie atlasu genomu nowotworów w oparciu o tzw. analizę molekularną kilkunastu tysięcy próbek guzów pochodzących z 20 typów różnych typów raka. Projekt rozpoczęto w ubiegłym roku, a jego budżet wynosi 300 mln dolarów i jest w całości finansowany przez Narodowe Instytuty Zdrowia (NIH) i koordynowany przez Narodowy Instytut Badań nad Rakiem w USA do końca 2015 r.

Po projekcie sekwencjonowania ludzkiego genomu TCGA jest jednym z największych projektów biomedycznych na świecie. W pracach uczestniczy kilkadziesiąt ośrodków badawczych i placówek medycznych na całym świecie, w tym sześć z Europy. W poznańskim szpitalu prowadzone są prace nad rakiem piersi, rakiem jelita, rakiem żołądka, nowotworami regionu głowy i szyi oraz czerniakiem.