Historia niejednej drogi

– Jednym z ważnych polskich wynalazców w zakresie budownictwa drogowego był Władysław Tryliński, który opatentował budowę nawierzchni z betonowych płyt sześciokątnych, zwanych trylinką. Do dziś zachowało się kilka tak wykonanych dróg, które zaliczane są do zabytkowych – opowiada pani Katarzyna. I tak po różnego rodzaju brukach, kostkach i betonach dochodzimy do nawierzchni asfaltowych, z których wykonane są nasze współczesne drogi. Z historycznej alejki możemy wejść na nieodłączny element traktów, jakim jest most. Zachowany zabytkowy fragment łączy dwie wieże budynku muzeum. Z niego możemy rzucić okiem na cały skansen i jeszcze podziwiać mnóstwo zgromadzonych tutaj eksponatów. – Nie zapomnieliśmy także o św. Krzysztofie, który patronuje podróżującym. Jego figura stoi w małym oczku wodnym, przypominając, że według tradycji był przewodnikiem przeprowadzającym podróżnych przez bród rzeczny – dodaje pani kierownik. 


Drogowi fachowcy 


W dawnym magazynie urządzono drogową panoramę, czyli ekspozycję, która pokazuje budowę drogi galicyjskiej według pomysłu inżyniera McAdama z początku XX w. Sposoby pracy budowniczych przedstawiają zaaranżowane scenki z manekinami. – Historia dróg to nie tylko maszyny i urządzenia, ale przede wszystkim historia ludzi, którzy je budowali, dbali o nie i często wiązali z nimi całe swoje życie. W tej części muzeum chcieliśmy pokazać, jak niełatwa była i jest praca przy budowie dróg. Na naszej panoramie pokazujemy pracę ludzi, którzy przygotowują kamień do budowy, układają nawierzchnię, budują mosty i zarządzają drogami. Mało kto wie, że ponad wiek temu najlepszymi fachowcami zatrudnianymi przy pracach drogowych byli Cyganie. Ich styl życia, które wymagało nieustannego przemieszczania się, sprawdzał się przy budowaniu dróg – wyjaśnia pani Katarzyna. Jak opowiada, posiadali oni umiejętności łatwego kruszenia najtwardszych kamieni. – Dysponowali specjalnym młotkiem, którym uderzali duży głaz w taki sposób, że po kilku razach rozpadał się na mniejsze kawałki – dodaje. Obok nich na drogowej panoramie zobaczymy, jak wyglądała praca brukarzy i jakimi dysponowali narzędziami. Trochę dalej można podejrzeć pracę cieśli mostowych. – W naszym muzeum zachował się jeden z pali drewnianego szczucińskiego mostu na Wiśle, który został wysadzony przez Niemców podczas ostatniej wojny.

Jak widzimy, jego ostrze jest okute żelaznymi listwami, które ułatwiały wbijanie w dno rzeki i chroniły przed uszkodzeniem – podkreśla pani kierownik. 
W kolejnych salach muzeum poznajemy najwybitniejszych polskich inżynierów związanych z planowaniem i budową dróg. W gablotach prezentowane są zabytkowe mapy, dokumenty drogowe oraz liczne osobiste pamiątki przekazane przez rodziny drogowców. – Mamy tutaj medale resortowe, osobiste dokumenty czy dyplomy inżynierskie. Częścią historii jest także współzawodnictwo w budowie dróg znane w ostatnich dziesięcioleciach ubiegłego wieku. Może dziś to trochę śmieszne, ale jest to niewątpliwie część naszej historii – dodaje pani Katarzyna. Obok na specjalnej ekspozycji prezentowane są cenne znaleziska archeologiczne, odkryte podczas badań poprzedzających budowy dróg i autostrad. Unikatowa jest także kolekcja medali i monet z mostami. – Tę kolekcję przekazał nam jeden z naszych kolegów. Składa się ona ze 120 numizmatów przedstawiających najsłynniejsze mosty świata. Monety i medale pochodzą z całego świata. Zaaranżowaliśmy do jej prezentacji fragment mostu Karola i umieściliśmy przy nim zabytkową figurę św. Jana Nepomucena – opowiada Marceli Bochenek. To właśnie pan Marceli przed laty odkrył, że na drodze pracował także Karol Wojtyła. – Było to w 1938 r. po maturze. Jako junak przez cztery tygodnie pracował przy budowie drogi Zubrzyca–Krowiarki. Ten fakt potwierdziły urzędy watykańskie, do których skierowałem pismo w 1983 r. Myślę, że to dobry patron i orędownik naszych życiowych dróg – podkreśla pan Marceli.