Historia niejednej drogi

Droga towarzyszy człowiekowi, odkąd zaczął się przemieszczać. Wyruszając w podróż, najpierw musiał znaczyć trasę, by później bezpiecznie wrócić do domu. Z częstszym podróżowaniem wydeptywał ścieżkę, która z czasem i postępem techniki stawała się traktem, duktem, szosą i autostradą. – Historia powstawania dróg jest obrazem rozwoju naszej cywilizacji. Jakie będą drogi przyszłości? Czas pokaże. Wszystko zależy od tego, jaki środek lokomocji wybierzemy. Zawsze będzie to jednak droga do jakiegoś celu lub droga do domu. Ważne, by była bezpieczna – podkreśla Andrzej Derlatka, inżynier budowy dróg i mostów. 


Służba na drodze 


W historii zasłynęły chyba najbardziej drogi rzymskie. Te główne, w wielkim cesarstwie rozpostartym od Hiszpanii po Bliski Wschód, skierowane były do stolicy. Były podstawą dobrej komunikacji, przepływu towarów i niezwykle ważne z punktu widzenia wojskowego i strategicznego. – Sami Rzymianie ich jednak nie budowali. Zatrudniali przy tym cudzoziemców oraz rzesze niewolników. Nie mniej solidne drogi budowano w Mezopotamii, gdzie wynaleziono prawdopodobnie koło, które przyspieszyło powstawanie sieci traktów.

Tę ewolucję techniki budowy dróg można prześledzić, wędrując po naszej ekspozycji – opowiada Katarzyna Bochenek-Kolano, zastępca kierownika Zespołu Historii Drogownictwa w Szczucinie. To tutaj można zobaczyć nie tylko potężne walce i maszyny drogowe, ale przenieść się w czasie i pospacerować po drogach, jakie wykonywano właśnie w Babilonii, na Krecie czy w Rzymie. – Historia drogownictwa, o której opowiada nasze muzeum, to nie tylko historia współczesna, gdy budowane są drogi asfaltowe. Pokazujemy również rozwój technologii, wykorzystania materiału, zdobywanego doświadczenia i samych ludzi, którzy te drogi budowali i o nie dbali. Dla wielu z nich praca przy budowie dróg i ich utrzymaniu była i jest swego rodzaju misją, dlatego używamy określenia „służba drogowa” – podkreśla pani Katarzyna. 
Zespół Historii Drogownictwa w Szczucinie powstał w 1982 r. i obecnie jest Wydziałem Historii Drogownictwa Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. – Przez wiele lat była tutaj siedziba Obwodu Drogowego, znajdowały się magazyny i wytwórnia masy bitumicznej. Z czasem to miejsce pozostało bezużyteczne i trochę zaniedbane. Jednak dzięki wielkiemu fascynatowi drogownictwa, Marcelemu Bochenkowi, zaczęto zwozić tu sprzęt, który przestawał być użyteczny, a także historyczne eksponaty. I tak powoli zaczęło tworzyć się nasze muzeum – opowiada pani Katarzyna. 


Po drogach historii 


Bardzo widowiskowa jest ekspozycja zewnętrzna, na której można podziwiać maszyny i urządzenia, które niegdyś służyły drogowcom. Spiralna ścieżka owijająca się wokół niewielkiego pagórka jest przewodnikiem, który zabiera odwiedzającego muzeum w podróż po historii drogownictwa. – Mamy świadomość, że olbrzymie walce drogowe, ciągniki, lokomobile i inne maszyny przyciągają uwagę, ale to tylko część ekspozycji. Równolegle do prezentacji urządzeń i maszyn chcemy pokazać, jak rozwijała się sztuka budowania dróg. Dlatego zwiedzanie powinniśmy zacząć od samej góry – wskazuje pani Katarzyna. I właśnie tam można zobaczyć, jak wyglądała droga w antycznej Mezopotamii, gdzie wykładano ją płytami wapiennymi, które w słońcu bieliły się i lśniły, nadając drodze niemal niebiański blask. – Trzeba pamiętać, że taka droga była traktem odświętnym, procesyjnym, układanym szczególnie jako główna droga miasta. Bardzo ciekawe były drogi budowane na Krecie, gdzie chodnik dla pieszych był na środku, między dwoma pasami ruchu – wyjaśnia. Na każdej z tych dróg można dosłownie postawić nogę, gdyż twórcy ekspozycji zatroszczyli się o wykonanie fragmentu każdej z historycznych nawierzchni. Obok w gablocie widnieje przekrój drogi, czyli warstwy materiału kryjące się pod powierzchnią. Idąc dalej, możemy spotkać nawierzchnię drogi rzymskiej czy drogę wykładaną balami drewnianymi.