Czas pożegnać pestycydy

Kilka argumentów na obronę:

Pestycydy są to substancje syntetyczne lub naturalne stosowane do zwalczania organizmów szkodliwych. Pierwszy sztuczny pestycyd wprowadzono w 1892r. Odtąd używane są głównie do ochrony roślin uprawnych, lasów, zbiorników wodnych, zwierząt, a także do niszczenia żywych organizmów, uznanych za szkodliwe, w budynkach inwentarskich, mieszkalnych, szpitalnych i magazynach.

Pestycydy znacznie zwiększyły uzyskiwane z uprawy plony roślin jadalnych, zmniejszyły częstość epidemii wśród zwierząt hodowlanych i ptactwa oraz zwiększyły produkcję mleka, jajek, mięsa i skór. Dzięki temu zwiększyła się produkcja i podaż żywności.

Pestycydy także zabezpieczają plony przed szkodnikami w czasie przechowywania i transportu, zwiększają trwałość produktów przemysłowych takich jak papier i tekstylia oraz przedłużają eksploatację dróg, torów i lotnisk dzięki zapobieganiu rozwojowi niszczących je chwastów.

Powszechne zastosowanie pestycydów zmniejszyło częstość występowania epidemii chorób zakaźnych, zwłaszcza w krajach rozwijających się. Przyczyniło się również do wzrostu higieny życia, a tym samym zmniejszenia śmiertelności.

Dlaczego pestycydy są groźne?

Działanie pestycydów nie ogranicza się tylko do organizmów szkodliwych, ale niszczą one także wszystkie organizmy bytujące na danym obszarze. W wyniku znoszenia pestycydów przez wiatr lub spłukiwania ich przez deszcze dochodzi do skażenia zbiorników i cieków wodnych. W efekcie pestycydy trafiają do gleby, a zmiany, jakie w niej zachodzą są długotrwałe i słabo rozpoznawalne.

Kontakt z substancjami czynnymi zawartymi w pestycydach może mieć negatywny wpływ u dzieci na prawidłowy rozwój mózgu i innych organów, a także może powodować zakłócenia w prawidłowym funkcjonowaniu układów hormonalnego i immunologicznego u nienarodzonego dziecka.

Substancje aktywne zawarte w pestycydach mogą ponadto wywoływać bezpłodność oraz zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia choroby Parkinsona w życiu dorosłym, zwiększać ryzyko rozwoju raka i prowadzić do obniżonej płodności w dorosłym życiu.

Wyżej wymienione efekty są nieodwracalne - np. uszkodzenia mózgu rozwijające się w okresie prenatalnym „towarzyszą” człowiekowi przez całe życie. Liczba takich defektów rozwojowych oraz chorób stale wzrasta. Najbardziej zagrożone są rodziny rolników, gdzie zmiany mózgowe i guzy mózgu u dzieci występują znacznie częściej.

Pestycydy stanowią zagrożenie globalne, ponieważ przemieszczają się z wiatrem, deszczem i prądami oceanicznymi z innych regionów. Wykryto je w pobliżu biegunów, dostają się zatem do miejsc, w których nigdy nie były stosowane. Przechodzą przez kolejne ogniwa łańcucha pokarmowego i sprawiają, że toksyczne skutki koncentracji są najdotkliwsze w końcowym ogniwie tego łańcucha – u człowieka.

Pestycydy są przenoszone przez wiatr, parowanie, wymywanie, wody gruntowe, strumienie i rzeki, oraz w przypadku ludzi i zwierząt - z tkankami.

Po wprowadzeniu pestycydy przekształcają się zazwyczaj w jeden lub kilku metabolitów, które mogą wykazywać toksyczne i chemiczne cechy inne niż związek pierwotny. Jednak metabolity są zwykle bardziej stabilne i toksyczne niż związek pierwotny. Informacje o substancji aktywnej pestycydu są dostępne, ale wiedza o składnikach obojętnych pozostaje tajemnicą handlową.

Często się zdarza, że ponad 50 proc. środka ochrony roślin stanowią tzw. składniki obojętne. Oznacza to, że połowa zbadanych bliżej chemikaliów uwalnia się do środowiska. Nie mamy pewności jakie są tego efekty – nie wiemy co to za związki, nikt nie bada ich pozostałości w żywności i środowisku.