Fosfor z kury?

Pomiot drobiowy to mieszanina wydalin hodowanego drobiu i ściółki. Jest stosowany w rolnictwie jako naturalny nawóz organiczny, bogaty w składniki odżywcze. Jednym z nich jest fosfor - niezbędny składnik wszystkich organizmów i podstawa metabolizmu komórek żywych, który nie może zostać zastąpiony przez żaden inny pierwiastek.

Źródłem fosforu są rudy fosforanowe, fosforyty i apatyty. Od lat trwają badania nad alternatywnymi sposobami pozyskiwania tego pierwiastka m.in. z popiołów, jednak jak dotąd nie wypracowano efektywnej metody możliwej do szerokiego zastosowania.

"Znane procesy odzysku fosforu z popiołów nie są ekonomicznie opłacalne. Ponadto jakość pozyskiwanego koncentratu - stężenie fosforu, jego skład mineralogiczny, zanieczyszczenia - ustępuje jakości fosforanów pozyskanych z fosforytów. Znacznym problemem są również związki będące zanieczyszczeniami w procesie ekstrakcji fosforu, np. szkliwo krzemionkowe czy niespalony węgiel" - tłumaczy zaangażowana w realizację międzynarodowego projektu badawczego prof. Barbara Białecka z GIG.

Rozpoczęty w końcu listopada projekt o akronimie DEASPHOR ma służyć opracowanie produktu będącego substytutem rudy fosforanowej. Naukowcy z Portugali, Polski, Włoch, Rumunii, Szwecji, Turcji i Francji chcą zaproponować nowatorskie rozwiązanie wytwarzania bogatych w fosfor koncentratów z popiołu otrzymanego z pomiotów drobiowych.

"Zespół badawczy oraz partnerzy przemysłowi gwarantują objęcie analizą całego cyklu zagospodarowania odpadów organicznych bogatych w fosfor, począwszy od systemu zbiórki pomiotów po zagospodarowanie odpadów poprodukcyjnych, łącznie z aplikacją przemysłową wypracowanych rozwiązań" - poinformowała rzeczniczka GIG dr Sylwia Jarosławska-Sobór.

Przedstawiciele katowickiego Instytutu wskazują, że poszukiwanie alternatywnych dla fosforytów i apatytów źródeł fosforu należy do najważniejszych wyzwań współczesnej gospodarki o obiegu zamkniętym. Powodem jest fakt, że zasoby fosforu są ograniczone, a sam pierwiastek jest nieodnawialny.

Według szacunków międzynarodowych instytutów badawczych, naturalne światowe rezerwy fosforu zostaną wyczerpane w ciągu 50-120 lat. Ponad 10 lat temu, w latach 2007-2008, doszło do tzw. kryzysu fosforanowego, czyli globalnego niedoboru fosforu. W efekcie ceny fosforanów wzrosły o ok. 700 proc. W Europie nie ma naturalnych surowych rud fosforanowych - co roku kraje Unii muszą importować ok. 3 mln ton tego surowca.

Projekt, w którym uczestniczą naukowcy z GIG, jest współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju.

Marek Błoński