Opanować inwazję

Inwazyjne gatunki wypierają z siedlisk rodzime organizmy i mają bezpośredni wpływ na lokalną gospodarkę. Niektóre z nich już sieją zniszczenie, inne mogą stanowić zagrożenie w przyszłości, dlatego zespół europejskich naukowców ustalił, z którymi gatunkami należy walczyć w pierwszej kolejności.

"Idealnie byłoby pozbyć się wszystkich inwazyjnych gatunków, ale zasoby są ograniczone - teraz nawet bardziej, kiedy zmagamy się z innymi problemami" - zastrzega Pablo González Moreno, specjalista od gatunków inwazyjnych z Uniwersytetu w Kordobie, który uczestniczył w projekcie. Badanie, opisane w "Global Change Biology", prowadzili naukowcy z Uniwersytetu w Newcastle i Belgian Nature and Forests Agency.

Jednym z gatunków, które udało się zidentyfikować jako potencjalnie bardzo niekorzystne, jest majna brunatna z rodziny szpakowatych. Ptaki te żyją na razie w małych koloniach w Hiszpanii i Portugalii, ale ze względu na agresywne terytorialne zachowania i umiejętność przystosowania mogą rozszerzyć zasięg występowania i zaszkodzić rodzimym ptakom. Inne gatunki o wysokim priorytecie to ropucha berberyjska, drapieżny ssak ostronos rudy i ptak bilbil czerwonoplamy.

Jednym z elementów badania było też ustalenie potencjalnych scenariuszy dotyczących gatunków inwazyjnych, które nie są aktualnie obecne w regionie lub dopiero zaczynają się pojawiać, ale jest jeszcze szansa, aby nad nimi zapanować.

Wśród gatunków, które nie dotarły jeszcze do Europy, ale mogą znaleźć się w niej w przyszłości, jest rak z gatunku Faxonius rusticus, słodkowodne zwierzę, które już powoduje sporo problemów w północnych Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Powodem do niepokoju są też ryby Channa argus, azjatycki gatunek zawleczony do USA przez kolekcjonerów, i wieloletnie pnącze winorośl kauczukowa (Cryptostegia grandiflora) pochodzące z Madagaskaru.

Aby stworzyć taką listę, zespół przeanalizował ryzyko pojawienia się, rozprzestrzenienia i wpływu różnych gatunków inwazyjnych. Ranking ryzyka został zestawiony ze strategiami eliminacji tych gatunków pod względem efektywności, kosztu, czasu czy prawdopodobieństwa ich nawracania. Następnie zespół wspólnie opracował listę gatunków zadomowionych już w Europie i tych, które mogłyby znaleźć się w niej w przyszłości.

Badanie jest istotne nie tylko w kontekście zarządzania występowaniem gatunków inwazyjnych w Europie, ale również opracowania przyszłych scenariuszy na wypadek, gdyby kolejne gatunki dotarły na kontynent.