Rok 2020 w nauce - uwaga świata skupiona na nowym wirusie

STYCZEŃ

- W światowych mediach pojawiają się informacje nt. nowej choroby, na którą zapadło kilkadziesiąt osób w chińskim Wuhan. 7 stycznia władze Chin potwierdziły, że zachorowania powoduje nowy wirus z grupy koronawirusów, nazwany roboczo 2019-nCoV. Kilka dni później wirusolodzy dysponowali już jego zsekwencjonowanym genomem.

- 14 stycznia Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ostrzegła przed rozprzestrzenieniem się nowego koronawirusa, który powoduje u ludzi niewydolność oddechową i może być przenoszony z człowieka na człowieka. Dzień wcześniej władze Tajlandii poinformowały, że objęły kwarantanną Chinkę z tajemniczymi objawami koronawirusa. Podano, że po raz pierwszy wykryto go poza Chinami.

- 16 stycznia resort zdrowia Japonii podał, że w tym kraju odnotowano pierwszy przypadek zakażenia nowym koronawirusem. Zdiagnozowano go u 30-letniego mężczyzny mieszkającego w pobliżu Tokio, który wrócił z podróży do Wuhan, gdzie doszło do wielu zachorowań na zapalenie płuc.

- przybywa chorych na chorobę wywołanym nowym koronawirusem, co oznacza, że ognisko epidemii nie ogranicza się już tylko do Wuhan. 20 stycznia chińska komisja rządowa ds. zdrowia poinformowała o śmierci trzeciej osoby zakażonej tajemniczym wirusem powodującym zapalenie płuc. Chińskie władze medyczne poinformowały jednocześnie o dwóch przypadkach zakażenia wirusem w położonej na południe od centrum Pekinu dzielnicy Daxing oraz o jednym w stolicy prowincji Guangdong - Kantonie

- 22 stycznia amerykańskie władze sanitarne poinformowały o pierwszym na terenie USA nosicielu koronawirusa z Chin. Zamieszkały w stanie Waszyngton trzydziestokilkuletni mężczyzna powrócił z podróży do Wuhanu. Poza Chinami nowy koronawirus został już wykryty również w Tajlandii, Japonii i Korei Południowej.

- 22 stycznia Główny Inspektorat Sanitarny podał, że zanotowano łącznie 295 laboratoryjnie potwierdzonych przypadków zakażenia w Azji nowym koronawirusem. GIS wydał komunikat dla podróżujących o zachorowaniach na zapalenie płuc w Wuhan (Chiny)

- Naukowcy z Małopolskiego Centrum Biotechnologii UJ zapowiedzieli rozpoczęcie badań, które pozwolą zrozumieć nowego wirusa z Chin i w przyszłości stworzyć skuteczny lek

LUTY

- W rzymskim szpitalu zakaźnym Spallanzani wyizolowano koronawirusa. Wyniki badań lekarzy z rzymskiej placówki przekazano do dyspozycji "wspólnocie międzynarodowej i wszystkim instytucjom, które prowadzą prace nad koronawirusem"

- Lekarze w Tajlandii poinformowali o obiecujących wynikach leczenia koronawirusa lekami na HIV i grypę. W szpitalu Rajavithi w Bangkoku 70-letniej pacjentce podano zestaw leków przeciwwirusowych, w tym używane w terapii HIV leki lopinawir i rytonawir oraz stosowany w leczeniu i profilaktyce grypy oseltanmiwir. Również indyjski urząd kontrolujący farmaceutyki dał zielone światło dla leków na koronawirusa. Chodziło o dopuszczenie do użycia kombinacji preparatów stosowanych w leczeniu wirusa HIV oraz AIDS: generyków lopinaviru i ritonaviru

- Chińscy naukowcy ogłosili, że potencjalnym nosicielem pośrednim nowego koronawirusa mogą być łuskowce. Ssaki te są nielegalnie odławiane i sprzedawane, cenione w tradycyjnej chińskiej medycynie

- Okres inkubacji nowego koronawirusa może w rzadkich wypadkach trwać nawet 24 dni - podały chińskie media, cytując krajowych ekspertów. W prawie 1100 przeanalizowanych przez nich przypadkach okres inkubacji trwał średnio trzy dni.

- Dyrektor generalny WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus podał, że pierwsza szczepionka przeciwko koronawirusowi może być dostępna za 18 miesięcy. Wskazał, że oficjalną nazwą choroby wywoływanej przez nowego wirusa będzie COVID-19. "Co" w nazwie oznacza koronę, "vi" - wirus, a "d" - disease (ang. choroba). Liczba 19 wskazuje rok jej pojawienia się - 2019.

- Opublikowano pierwszy oficjalny raport chińskich władz sanitarnych, że koronawirus stwarza największe zagrożenie dla osób starszych oraz schorowanych, cierpiących na schorzenia przewlekłe. Śmiertelność infekcji sięga 2,3 proc., 80 proc. zakażeń ma łagodny przebieg

- 20 lutego Firma Serum Institute of India (SII) z miasta Puna w zachodnich Indiach ogłosiła, że prace nad szczepionką przeciwko nowemu koronawirusowi potrwają dwa lata. Koszt opracowania szczepionki oszacowano na blisko 42 mln USD. Agencje poinformowały, że pod koniec kwietnia mogą się rozpocząć wstępne badania potencjalnej szczepionki przeciwko koronawirusowi, opracowanej przez firmę Moderna z USA. Cały proces testowania i akceptacji może potrwać co najmniej rok - podały wówczas media.

- Polskie uczelnie podjęły działania, które miały zmniejszyć ryzyko zakażeń koronawirusem SARS-CoV-2. 25 lutego Kolegium Rektorskie Uniwersytetu Jagiellońskiego podjęło decyzję o natychmiastowym wstrzymaniu wszelkich wyjazdów i przyjazdów studentów, doktorantów i pracowników do państw objętych epidemią. Uniwersytet Medyczny w Lublinie zdecydował o wstrzymaniu do odwołania naboru na studia anglojęzyczne. Władze Uniwersytetu Łódzkiego zadecydowały, że studenci wracający z ferii z jednego z krajów, gdzie występuje koronowirus, mogą bez konsekwencji opuścić dwa tygodnie zajęć. Uniwersytet Warszawski rekomendował pracownikom, doktorantom i studentom odwołanie wyjazdów do 11 gmin we Włoszech objętych kwarantanną. Również władze gdańskich uczelni wstrzymały zaplanowane wyjazdy do krajów, gdzie stwierdzono zakażenie koronawirusem. w kolejnych dniach podobne działania wdrażały szkoły wyższe z innych miast

- 27 lutego poinformowano, że eksperymentalny lek przeciwwirusowy remdesiwir może się okazać skuteczny przeciwko wirusowi SARS-CoV-2

MARZEC

- Potwierdzono pierwszy przypadek zakażenia koronawirusem w Polsce

- W związku z tym resort nauki rekomendował "bezwzględne stosowanie zasad zapobiegawczych", które ograniczą ryzyko zakażenia, m.in. wstrzymanie wymiany akademickiej z regionami zagrożonymi występowaniem wirusa SARS-CoV-2. Powołano Zespół do spraw koordynacji działań w systemie szkolnictwa wyższego i nauki w związku z zagrożeniem wystąpienia COVID-19. Uczelnie w związku z zagrożeniem epidemicznym odwoływały wykłady, zajęcia stacjonarne dla studentów i doktorantów, zamykały muzea i biblioteki. GIS rekomendował opuszczenie domów studenckich

- Zespół badaczy ze szpitala Sunnybrook, Uniwersytetu Toronto i Uniwersytetu McMaster w Kanadzie, wyizolował koronawirusa SARS-CoV-2, odpowiedzialnego za obecną epidemię COVID-19. Z kolei naukowcy z Uniwersytetu Pekińskiego infomowali, że zidentyfikowali dwa szczepy koronawirusa SARS-CoV-2

- Badacze z Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health podali, że pierwsze objawy zakażenia wywołanego przez koronawirusa SARS-CoV-2 pojawiają się najczęściej po ok. 5 dniach. Z badań wynikało, że 14-dniowa kwarantanna (stosowana również w Polsce) jest wystarczająca, poza nielicznymi przypadkami

- 11 marca WHO ogłosiła pandemię. Koronawirus, który od grudnia 2019 roku rozprzestrzenił się już na ponad 110 krajów, zabił wówczas na świecie ponad 4,3 tys. osób; zakażonych było ponad 121,5 tys. ludzi.

- Badania w dwóch chińskich szpitalach pozwoliły zidentyfikować czynniki zwiększające ryzyko zgonu w przypadku zakażenia SARS-CoV-2. Ryzyko było większe u osób z cukrzycą, chorobą niedokrwienną serca i u ludzi starszych

- Koronawirus utrzymuje się w powietrzu do trzech godzin; na plastiku do trzech dni - informują naukowcy z USA. Podali, że ludzie mogą zarazić się koronawirusem drogą kropelkową lub przez dotknięcie powierzchni. Nie jest konieczny bezpośredni kontakt z zakażonym

- Prof. Marcin Drąg z Politechniki Wrocławskiej z zespołem rozpracował enzym, którego działanie może być kluczowe dla walki z koronawirusem SARS-CoV-2. Badania naukowców z Wrocławia stały się bazą dla poszukiwań leku na COVID-19. Enzym, który badał zespół - proteaza SARS-CoV-2 Mpro - tnie białka, które są w tym wirusie. Zahamowanie działania tego enzymu natychmiast powoduje, że wirus ginie

- Australijski zespół poznał sposób, w jaki ludzki układ opornościowy zwalcza koronawirusa SARS-CoV-2. Udało się zidentyfikować cztery typy komórek odpornościowych biorących udział w walce. Współautorką badań była pochodząca z Polski prof. Katherine Kedzierska. Określenie, kiedy wchodzą komórki odpornościowe włączają się do walki z koronawirusem, może pomóc przewidzieć przebieg choroby.

- Zespół Małopolskiego Centrum Biotechnologii UJ - wraz z zespołem NIZP-PZH w Warszawie - wyizolował i scharakteryzował wirusa SARS-CoV-2 z próbki pobranej od pierwszego pacjenta z Polski, u którego stwierdzono zakażenie koronawirusem

- Chińskie badania wykazało, że objawy ze strony układu pokarmowego, w tym biegunka, występują często u pacjentów chorych na COVID-19

- Kombinacja dwóch leków przeciwwirusowych używanych w terapii HIV, z którą wiązano nadzieje w związku z pandemią COVID-19, okazała się nieskuteczna w ciężkich przypadkach tej choroby - wynikało z badania opublikowanego w "New England Journal of Medicine"

- W Rosji rozpoczęto testowanie prototypów szczepionki na koronawirusa SARS-CoV-2 - poinformował państwowy urząd Rospotriebnadzor

- Instytut Chemii Bioorganicznej PAN opracował własny prototyp testu na koronawirusa. Test powstawał w oparciu o odczynniki wyłącznie polskich producentów oraz odczynniki własnej produkcji. Projekt uzyskał wsparcie finansowe w wysokości 15 mln zł od MNiSW oraz 100 tys. zł od samorządu województwa wielkopolskiego

- Urządzenie, które umożliwi niezależną wentylację dwóch pacjentów za pomocą jednego respiratora, opracowali naukowcy z Instytutu Biocybernetyki i Inżynierii Biomedycznej PAN. W Instytucie Techniki i Aparatury Medycznej w Zabrzu rozpoczęła się produkcja unikatowych respiratorów. Resort nauki przeznaczył 5 mln zł na wyprodukowanie 100 urządzeń Ventil

- Węgierscy naukowcy określili pełny kod genetyczny koronawirusa SARS-CoV-2 - poinformował Uniwersytet w Peczu na południu Węgier

- Prof. Bartosz Grzybowski z zespołem pokazał światu, jak z tanich związków, unikając istniejących patentów, wyprodukować lek HCQ stosowany w leczeniu COVID-19. Użył w tym swojego programu Chematica, który jest w stanie wskazać wygodną drogę syntezy dowolnego związku chemicznego

KWIECIEŃ

- W pierwszych dniach miesiąca Paul Stoffels, dyrektor ds. naukowych Johnson&Johnson poinformował, że szanse na opracowanie przez koncern skutecznej szczepionki przeciwko koronawirusowi wynoszą już ponad 80 proc.

- 9 kwietnia rząd poinformował, że w związku z epidemią COVID-19 do 26 kwietnia przedłużone będzie zamknięcie uczelni, odwołane będą wtedy m.in. zajęcia stacjonarne na uczelniach

MAJ

- Prof. Marcin Drąg z zespołem ogłosił kolejny przełomowy wynik: jego zespół jako pierwszy na świecie rozpracował kolejną proteazę (SARS-CoV-2-PLpro), której zablokowanie powoduje zahamowanie wirusa

- Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) udzieliła koncernowi farmaceutycznemu Gilead Sciences Inc. zezwolenia na awaryjne stosowanie eksperymentalnego leku przeciwwirusowego remdesivir w leczeniu pacjentów z COVID-19. W połowie maja również Szef Europejskiej Agencji Leków Guido Rasi zapowiedział, że remdesivir będzie można stosować w leczeniu COVID-19

- Wirusolog prof. Florian Krammer z grupą badawczą z Icahn School of Medicine at Moun Sinai w Nowym Jorku został autorem pierwszego, niekomercyjnego testu pozwalającego wykryć odpowiedź immunologiczną pacjenta przeciwko wirusowi SARS-CoV-2. Naukowcy z Centrum Zaawansowanych Technologii (CZT) UAM wraz z Instytutem Biologii Molekularnej i Biotechnologii Wydziału Biologii UAM podjęli się wytworzenia komponentów testu, opracowanego przez prof. Krammera

- Władze Nowego Jorku ogłosiły alert zdrowotny w związku z rosnącą liczbą dzieci przyjmowanych do szpitali z objawami choroby Kawasakiego. Choroba, zdaniem obserwatorów zjawiska, może mieć związek z koronawirusem SARS-CoV-2. Choroba pojawiła się też w Wielkiej Brytanii, USA, Francji, Włoszech i Hiszpanii

- W organizmie mężczyzn jest więcej enzymu kluczowego dla zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2, dlatego częściej niż kobiety ulegają oni infekcji - wykazały międzynarodowe badania specjalistów europejskich. Chodzi o enzym konwertazy angiotenzyny 2 (ACE2), występujący w sercu oraz w innych narządach, na przykład w płucach i nerkach oraz nabłonku naczyń krwionośnych

- Brytyjscy specjaliści oficjalnie uznali zaburzenia odczuwania smaku i zapachu za jeden z podstawowych objawów zakażenia wywołanego przez koronawirusa SARS-CoV-2

CZERWIEC

- Rosyjski lek na koronawirusa (Awifawir) w trakcie badań klinicznych okazał się skuteczny w 90 procentach - oświadczył przedstawiciel ministerstwa zdrowia Rosji Władimir Czułanow. Lekarstwo trafiło do rosyjskich szpitali 11 czerwca br.

- Polski biolog medyczny Maciej Tarkowski z Mediolanu został wyróżniony przez prezydenta Włoch Sergio Mattarellę Krzyżem Kawalerskim za zasługi w walce z epidemią koronawirusa. Znalazł się on w zespole badaczy, który pod koniec lutego wyizolował włoski szczep koronawirusa

- Eksperymenty na makakach wskazały, że hydroksychlorochina nie chroni przed zachorowaniem, ani nie pomaga w zmniejszaniu liczby wirusów u osób z COVID-19. Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) cofnęła zezwolenie na jej stosowanie w leczeniu ciężkich przypadków COVID-19

- WHO uznała za "naukowy przełom" informację brytyjskich naukowców, którzy potwierdzili, że deksametazon z grupy sterydów znacznie zmniejsza śmiertelność wśród osób najciężej chorych na COVID-19 i ogłosili go pierwszym lekiem, którego skuteczność przeciw tej chorobie została potwierdzona klinicznie

- Koncern Clover Biopharmaceuticals jako szósta chińska firma ogłosił rozpoczęcie testów prototypu szczepionki przeciw COVID-19 na ludziach. Swoje prototypy testowały już wówczas chińskie CanSino Biological, Sinopharm i Wuhański Instytut Produktów Biologicznych, jak również amerykańska Moderna, niemiecki CureVac i brytyjsko-szwedzka AstraZeneca. Tę oststnią WHO uznała pod koniec czerwca za najbardziej zaawansowany projekt tego typu na świecie

LIPIEC

- Kilka najbardziej zaawansowanych szczepionek przeciwko COVID-19, m.in. koncernu AstraZeneca, firmy farmaceutycznej Janssen Pharmaceutica oraz amerykańskiej firmy Moderna, weszło w trzecią, decydującą fazę badań klinicznych

- Ponad dwustu specjalistów z całego świata zwróciło uwagę, że wirus SARS-CoV-2 może się rozprzestrzeniać drogą powietrzną, w aerozolach.

- Międzynarodowe badania z udziałem polskiej uczonej wykazały, że podatność ludzi na zakażenie koronawirusem SARS-COV-2 oraz to, jak przechodzą oni chorobę COVID-19, może zależeć od niektórych genów. Są one zlokalizowane w trzecim chromosomie człowieka. Współautorką odkrycia, o którym napisało "New England Journal of Medicine", była dr Karolina Chwiałkowska, biotechnolog z Centrum Bioinformatyki i Analizy Danych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku oraz firmy IMAGENE.ME. To pierwsze na świecie wyniki analiz dotyczących COVID-19, wykorzystujące wielkoskalowe badania całego ludzkiego genomu

- Rozpoczęła się pierwsza faza badań klinicznych nowej generacji szczepionki przeciwko COVID-19, zawierającej rekombinowane cząsteczki wirusopodobne koronawirusa oraz wzmacniający jej działanie adiuwant. Preparat - według zapowiedzi - ma być gotowy w pierwszej połowie 2021 r. Współpracę w tej sprawie nawiązały koncern farmaceutyczny GSK oraz firma biofarmaceutyczna Medicago.

- Dwie szczepionki przeciwko COVID-19, opracowane przez niemiecką firmę biotechnologiczną BioNTech oraz koncern amerykański Pfizer, uzyskały w USA status przyśpieszonej rejestracji, nazywanej "szybką ścieżką - podały firmy. Badania kliniczne musiały jednak jeszcze potwierdzić, że preparaty są skuteczne i bezpieczne

SIERPIEŃ

- Międzynarodowy zespół naukowców poinformował w "Nature", że 21 istniejących już leków hamuje powielanie się wirusa SARS-CoV-2, wywołującego COVID-19. Część z nich poprawia skuteczność działania remdesiwiru, stosowanego obecnie u chorych na COVID-19

- Naukowcy z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M.Nenckiego PAN opracowali procedury przeprowadzania testów grupowych przy użyciu dostępnych na rynku testów PCR. Jeden test pozwoli sprawdzić nawet kilkanaście osób, oszczędzając czas i pieniądze

- Wirus SARS-CoV-2 posiada co najmniej sześć różnych szczepów. Mimo tego naukowcy z Uniwersytetu Bolońskiego we Włoszech uważają, że wykazuje on niewielką zmienność, co jest dobrą wiadomością dla badaczy pracujących nad szczepionką - podaje "Frontiers in Microbiology"

- Naukowcy z Instytutu Genetyki Człowieka PAN w Poznaniu dokonali całościowej analizy porównawczej wszystkich dostępnych pełnych sekwencji genomu - struktury materiału genetycznego - wirusa SARS-CoV-2, dotąd poznanych w Polsce. Większość polskich próbek należy do typu G; są to: GR (53 proc.), G (27 proc.), GH i GHI (9 proc.). W porównaniu z innymi krajami europejskimi w Polsce zaobserwowano wybitną przewagę typu GR

- 16 sierpnia resort zdrowia Rosji poinformował, że rozpoczęła się produkcja szczepionki przeciwko koronawirusowi - Sputnik V. Preparat powstał w ośrodku epidemiologii i mikrobiologii im. Nikołaja Gamalei. 11 sierpnia został oficjalnie zarejestrowany. Jak wynika z państwowego rejestru lekarstw, szczepionka będzie miała postać roztworu i podawana będzie w dwóch dawkach: najpierw podawany będzie jeden składnik, a po trzech tygodniach - drugi.

- Produkcję pierwszej partii leku na COVID-19 z osocza ozdrowieńców rozpoczęła firma Biomed Lublin. 18 sierpnia przedstawiciele Biomedu i Uniwersytetu Medycznego w Lublinie zapowiedzieli, że lek będzie poddany badaniom klinicznym, które ruszą za około 2 miesiące

- Międzynarodowa grupa badaczy tworzy scentralizowane repozytorium dokumentacji medycznej dotyczącej COVID-19. Pozwala ono gromadzić dane o zachorowaniach, ułatwia ich analizę i wizualizację wyników. Repozytorium zawiera dane z 96 szpitali w 5 krajach dostarczyło ciekawych, klinicznych wskazówek nt. choroby - jej możliwego przebiegu, ewolucji i wpływu na różne układy narządów w różnych kategoriach pacjentów z COVID-19. O bazie informuje m.in. strona internetowa jednej z uczelni - uczestników projektu https://hms.harvard.edu/news/portrait-virus

WRZESIEŃ

- W Rosji wyprodukowano pierwszą partię szczepionki na koronawirusa Sputnik V, która - jak to określono - trafiła do obiegu cywilnego.

- Z pierwszych badań klinicznych wynikało, że szczepionka przeciwko COVID-19 chińskiej firmy Sinovac jest bezpieczna u osób starszych, najbardziej narażonych na koronawirusy. Z kolei amerykańska firma Moderna zapewniła o skuteczności swojego preparatu u seniorów

- Brytyjsko-szwedzki koncern farmaceutyczny AstraZeneca poinformował, że wstrzymał testy kliniczne eksperymentalnej szczepionki na koronawirusa po tym, gdy u jednej z osób uczestniczących w testach stwierdzono objawy związane z poprzecznym zapaleniem rdzenia kręgowego. Po kilkudniowej przerwie badania kliniczne wznowiono. Decyzję o tym podjął niezależny zespół ekspertów

- Onkolog i immunolog prof. Andrzej Mackiewicz, który wspólnie z grupą naukowców z Centrum Biologii Medycznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu pracował nad stworzeniem szczepionki na koronawirusa zapowiedział, że badaczom udało się opracować prototyp polskiej szczepionki na SARS-CoV-2. Przechodzimy do etapu charakterystyki molekularnej i przygotowań do badań klinicznych - zapowiedział

- Europejska Agencja Leków (EMA) zaaprobowała stosowanie znanego steroidowego leku, deksametazonu, w leczeniu pacjentów z COVID-19 poddawanych tlenowej lub mechanicznej wentylacji

- Spółka Biomed Lublin w wyniku frakcjonowania osocza ozdrowieńców lub tych, którzy przeszli COVID-19 bezobjawowo wytworzyła lek na COVID-19. Zawiera on immunoglobuliny specyficzne anty SARS-CoV-2. Spółka poinformowała, że zakończyła produkcję pierwszej serii leku przeznaczonego do niekomercyjnych badań klinicznych, na które Samodzielnemu Publicznemu Szpitalowi Klinicznemu nr 1 w Lublinie grant przyznała Agencja Badań Medycznych

PAŹDZIERNIK

- W Wielkiej Brytanii rozpoczęto badania, które mają wykazać, czy szczepionka BCG przeciwko gruźlicy może częściowo chronić także przed chorobą COVID-19. Podobne obserwacje zostaną przeprowadzone w kilku innych krajach europejskich

- W obliczu drugiej fali epidemii dotykającej m.in. Europę, grupa naukowców na łamach pisma "The Lancet" przedstawiła obecny stan wiedzy na temat COVID-19 i tego, jak z nią walczyć. Wśród sposobów wymieniają m.in. stosowany już dystans, zachowanie higieny i zasłanianie twarzy. Autorami opracowania jest grupa ekspertów z ośrodków w Wielkiej Brytanii, USA, Szwajcarii, Francji, Australii i Niemiec. Zwracają oni uwagę, że na świecie ponad 35 mln ludzi zostało zainfekowanych SARS-CoV-2, a WHO do 12 października zarejestrowała ponad milion zgonów

LISTOPAD

- Finalna wersja pierwszego polskiego testu genetycznego na SARS-CoV-2, opracowanego przez naukowców z Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu, znalazła się na rynku. Czułość reakcji wykrywających wirusa sięga w nim ponad 99 proc.

- Premier Danii Mette Frederiksen poinformowała o zamiarach rządu wybicia 15 mln norek na fermach z powodu znalezionej u tych zwierząt mutacji koronawirusa, który przeniósł się już na 12 osób. Zgodnie z wyjaśnieniami duńskich władz mutacja ta nie powoduje poważniejszych skutków u ludzi, ale obniża skuteczność ludzkich przeciwciał, co zagraża opracowaniu szczepionki na COVID-19

- Amerykański koncern farmaceutyczny Pfizer poinformował, że rozwijany przez niego i firmę BioNTech SE projekt szczepionki przeciwko COVID-19 ma ponad 90 proc. skuteczności. W drugiej połowie miesiąca podał, że ostateczne wyniki końcowej fazy badań wykazały 95 proc. skuteczności. Szczepionka była wówczas jednym z ok. 190 preparatów, nad którymi pracują naukowcy. W fazie badań na zwierzętach było 87 preparatów, trwały badania kliniczne 52, a 10 było w ostatniej, III fazie badań

- W Brazylii wstrzymano badania kliniczne nad chińską szczepionką przeciwko COVID-19 - z powodu, jak to określono - "poważnego działania niepożądanego". Po kilku dniach federalny regulator rynku leków w Brazylii Anvisa zezwolił na ponowne podjęcie badań klinicznych chińskiej szczepionki

- Amerykańska firma Moderna poinformowała o wstępnych wynikach badań klinicznych swojej szczepionki, które wykazały skuteczność na poziomie 94,5 proc. Nie stwierdzono żadnych znaczących skutków ubocznych jej stosowania

- Brytyjska firma AstraZeneca ogłosiła, że analiza wstępnych wyników III fazy badań klinicznych wykazała skuteczność szczepionki przeciw SARS-CoV-2, opracowanej przez ten koncern i Uniwersytet Oksfordzki. Przy optymalnej dawce skuteczność wyniosła ok. 90 proc. Dyrektor koncernu Pascal Soriot w wywiadzie dla agencji Bloomberga zapowiedział jednak, że szczepionka ta wymaga "dodatkowych badań"

- Skuteczność Sputnika V, opracowanej w Rosji szczepionki na koronawirusa, przekroczyła 95 proc. w 42. dniu od zaszczepienia - oświadczyli twórcy preparatu. Wcześniej szacowali oni skuteczność szczepionki na 92 proc.

- Szczepionka BCG przeciwko gruźlicy skutecznie chroni przed zakażeniem wirusem SARS-CoV-2 - stwierdzili wirusolodzy ze szpitala akademickiego Cedars-Sinai w Los Angeles (USA). Ich zdaniem potwierdziło to badanie przeprowadzone na grupie ponad 6 tys. osób zatrudnionych w tym szpitalu.

GRUDZIEŃ

- Już w połowie grudnia 2019 r. niektórzy Amerykanie zakażeni byli koronawirusem SARS-CoV-2 wynika z najnowszych badań Centrum Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC). To o miesiąc wcześniej niż pierwszy potwierdzony dotychczas przypadek zakażenia koronawirusem w USA.

- Europejska Agencja Kosmiczna opublikowała najnowszą mapę nieba, stworzoną na podstawie danych misji Gaia. Niezwykle precyzyjna mapa zawiera szczegółowe dane o niemal 2 miliardach gwiazd naszej Galaktyki, a na dysku zajmuje aż 1 petabajt. W pracach misji uczestniczą astronomowie z UW

- Prestiżowe pismo "Nature" zaliczyło do 10 kluczowych dla nauki i ludzkości odkryć roku 2020 badania wskazujące na genetyczne tło ciężkiego przebiegu COVID-19. W międzynarodowym badaniu wzięli również udział polscy naukowcy.

Autorzy dwóch wyróżnionych prac dot. genetycznego tła ciężkiego przebiegu COVID-19 m.in. z Rockefeller University, przedstawili pierwsze wyniki badań genomów pacjentów z COVID-19, które prowadzi konsorcjum "The COVID Human Genetic Effort" (covidhge.com). Zrzesza ono ponad 200 instytucji z całego świata, w tym polskie jednostki: Centralny Szpital Kliniczny MSWiA w Warszawie (badania zainicjował dr Zbigniew Król), laboratorium Zakładu Biofizyki Molekularnej UAM oraz MNM Diagnostics (zespołem kieruje dr Paweł Zawadzki).

- Test różnicujący SARS-CoV-2 i grypę opracowali naukowcy z poznańskiego Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN (IChB PAN). Produkt pojawi się na rynku na początku przyszłego roku. To pierwszy tego typu polski test. Test zostanie wprowadzony na rynek dzięki współpracy naukowców z poznańskiego Instytutu Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk oraz firm Polpharma i Medicofarma.

- Smerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) potwierdziła, że szczepionka przeciwko COVID-19 (koncernu Pfizer i firmy BioNTech) jest bezpieczna i skuteczna w 95 proc.

- W Wielkiej Brytanii ruszyły szczepienia przeciw Covid-19. To pierwszy kraj, w którym szczepionka opracowana przez firmy Pfizer i BioNTech wchodzi do użytku

- Pismo medyczne "The Lancet" opublikowało artykuł potwierdzający doniesienia o średnio 70-procentowej skuteczności szczepionki przeciwko Covid-19, opracowanej przez AstraZeneca i Uniwersytet Oksfordzki

- Szczepionka na Covid-19 (Pfizer-BioNTech) została dopuszczona do stosowania w Kanadzie

- Według informacji ministra zdrowia Rosji Michaiła Muraszko w jego kraju 28,5 tys. osób zaszczepiło się przeciwko koronawirusowi preparatem Sputnik V

- W Szwajcarii jako pierwsza zaszczepiona została ponad 90-letnia pensjonariuszka domu opieki w kantonie Lucerna

- W Wielkiej Brytanii wykryto nowy wariant koronawirusa. Na razie w kwestii VUI-202012/01, bo takie oznaczenie nadano nowej odmianie, więcej jest niewiadomych niż wiadomych

Agnieszka Tkacz, Ewelina Krajczyńska