Antybiotyki groźniejsze dla chłopców

Samuli Rautava z Uniwersytetu Helsińskiego (Finlandia) i jego współpracownicy zbadali długoterminowe skutki podawania antybiotyków noworodkom w ciągu dwóch tygodni po urodzeniu. Antybiotyków nie podaje się tak wcześnie bez istotnego powodu - chodzi o leczenie infekcji bakteryjnych i zapobiegania sepsie.

Naukowcy analizowali rozwój 12 422 dzieci od urodzenia do szóstego roku życia. Wszystkie urodziły się w latach 2008-2010 w szpitalu uniwersyteckim w Turku. 1151 spośród nich otrzymało antybiotyki w ciągu pierwszych 14 dni życia, ponieważ lekarze podejrzewali infekcję bakteryjną. Niemowlęta, którym podano antybiotyki, miały przez pierwsze sześć lat życia znacznie niższy wzrost i wagę w niż te, którym nie podano antybiotyków. Efekt ten obserwowano jednak tylko u chłopców, nie zaś dziewcząt. "Po raz pierwszy wykazaliśmy, że ekspozycja na antybiotyki w pierwszych dniach życia ma długofalowe skutki" - zauważył Rautava.

Naukowcy podejrzewają, że zahamowanie wzrostu powodują długotrwałe zmiany w mikrobiomie jelit niemowląt, wywołane przez antybiotyki. Bakterie jelitowe pełnią wiele ważnych funkcji - pomagają w trawieniu, trenują nasz układ odpornościowy i chronią przed obcymi bakteriami. "Kiedy używamy antybiotyków do zabijania bakterii, które mogą powodować choroby, nieumyślnie zabijamy również inne dobre bakterie" - wskazał Rautava. Wydaje się, że ta zmiana mikrobiomu jelitowego jest przyczyną pogorszenia rozwoju młodych chłopców po zażyciu antybiotyków.

Aby przetestować tę hipotezę, naukowcy wszczepili myszom drobnoustroje z odchodów niemowląt, które otrzymywały antybiotyki bądź ich nie otrzymywały. Zaobserwowali te same wyniki - samce myszy, którym podano bakterie od dzieci leczonych antybiotykami były znacznie mniejsze, ale nie dotyczyło to samic.

Wciąż nie wiadomo, z czego wynika ta różnica pomiędzy płciami. Martin Blaser z Rutgers University w New Jersey sugeruje, że zjawisko może to być związane z różnicami w ekspresji odpowiedzialnych za jelita genów związanych z płcią - różnice genetyczne w jelicie pojawiają się już dwa dni po urodzeniu.

Chociaż długoterminowe skutki kuracji antybiotykami wymagają dalszych badań, Rautava twierdzi, że nie powinniśmy zapominać, że leki te są niezbędne do zapobiegania ciężkiej infekcji bakteryjnej u niemowląt i mogą ratować życie.

Paweł Wernicki