Ekspozycja na metale ciężkie związana z ryzykiem autyzmu

Naukowcy z Norweskiego Instytutu Zdrowia Publicznego zbadali wpływ 11 metali i związków mineralnych na ryzyko rozwoju ADHD i autyzmu u dzieci. Badaniami objęto 2136 kobiet w ciąży.

Niektóre metale ciężkie mogą przenikać przez łożysko i negatywnie wpływać na rozwój mózgu dziecka w łonie matki. Podobnie dzieje się w przypadku takich pierwiastków jak mangan, miedź czy selen, których zbyt wysoki lub zbyt niski poziom może być szkodliwy.

U 705 dzieci zdiagnozowano ADHD, a u 397 autyzm. Wysoki poziom kadmu we krwi przyszłych matek miał związek ze zwiększonym ryzykiem zarówno ADHD, jak i autyzmu. W przypadku manganu bardzo wysoki poziom zwiększał ryzyko ADHD i autyzmu, a zbyt niski tylko ryzyko ADHD. Zbyt wysoki i zbyt niski poziom ołowiu oraz podwyższony poziom arsenu miały związek z większym ryzykiem autyzmu.

Ołów i kadm można znaleźć w wielu regularnie spożywanych produktach - od warzyw i zbóż po mięso. Duży poziom kadmu występuje w podrobach (głównie wątrobie i nerkach) i w brązowym mięsie kraba. Jego poziom w organizmie zwiększa także palenie papierosów. Częste konsumowanie dziczyzny zwiększa z kolei ekspozycję na ołów, a ryb i owoców morza z zanieczyszczonych obszarów - na arsen.

Choć mangan jest niezbędny dla wieku procesów biochemicznych w organizmie, jego zbyt wysoki poziom utrzymujący się przez długi czas może być szkodliwy dla układu nerwowego. Najczęstszym jego źródłem są produkty zbożowe, orzechy, zielone warzywa i suplementy multiwitaminowe. Dodatkowo występuje on w wodzie pitnej, kosmetykach i w powietrzu.

"Jesteśmy narażeni na wpływ tysięcy związków chemicznych, jednak wciąż stosunkowo niewiele wiemy, w jaki sposób związki te wpływają na rozwój mózgu w okresie prenatalnym. Zależności pomiędzy czynnikami genetycznymi wpływającymi na ryzyko ADHD i autyzmu, a czynnikami środowiskowymi są złożone" - podsumowują autorzy.

Źródło: DOI: 10.1016/j.envint.2021.106468