Inwazyjne gatunki generują gigantyczne koszty

Badanie opublikowane w periodyku "Environmental Sciences Europe" rzuca światło na drastyczne ekonomiczne koszty, które wynikają z biologicznych inwazji na terenie Unii Europejskiej.

Jak podkreślają badacze, Unia Europejska jest narażona na działanie tysięcy inwazyjnych gatunków wprowadzanych przez ludzi z różnych regionów. Europa jest na to szczególnie podatna, ponieważ jej wysoka aktywność gospodarcza zwiększa ryzyko inwazji biologicznych rozprzestrzeniających się za pośrednictwem handlu i transportu towarów między państwami członkowskimi bez wystarczającej kontroli granicznej. Jednocześnie - twierdzą naukowcy - większość inwazyjnych gatunków nie jest odpowiednio oceniana pod kątem rzeczywistych i potencjalnych skutków ekonomicznych. Aby wypełnić tę lukę, autorzy nowej publikacji oszacowali koszty wynikające z inwazji biologicznych w Unii Europejskiej, jednocześnie zwracając uwagę na obecne braki w wiedzy i szacując przyszłe możliwe koszty. Wyniki określają jako "alarmujące".

Po pierwsze, spośród około 13 tys. inwazyjnych gatunków - o których wiadomo, że utworzyły populacje w Unii Europejskiej - tylko 259 (około 1 proc.) ma udokumentowane koszty. Nowe modele prognozują tymczasem, że nieudokumentowane koszty mogą być aż o 501 proc. wyższe, niż obecnie zarejestrowane, osiągając sumę 26,64 mld euro, z wyraźnym udziałem takich krajów, jak Litwa, Malta i Czechy. Prognozy na przyszłość wskazały na znaczny wzrost kosztów - do ponad 142,73 mld euro w roku 2040, w przypadku braku wprowadzenia środków zaradczych.

Skoordynowane międzynarodowe działania mające na celu zapobieżenie i łagodzenie skutków biologicznych inwazji w Unii Europejskiej i na świecie mają więc kluczowe znaczenie - przekonują badacze.

Według nich różne kraje muszą współpracować, tak aby zapobiegać pojawianiu się inwazyjnych gatunków w nowych miejscach oraz zarządzać już istniejącymi.

"Nasze badanie ujawnia ogromne niedoszacowanie ekonomicznych kosztów inwazji biologicznych w Unii Europejskiej. Koszty te to nie tylko ogromne obciążenie dla gospodarki Unii, ale także zagrożenie dla równowagi ekologicznej i dobrobytu społeczeństwa. Niezbędne jest, abyśmy podjęli natychmiastowe działania w celu poprawy raportowania kosztów, zidentyfikowania najbardziej niepokojących skutków ekonomicznych tej sytuacji. Ważne jest też, abyś wspólnie działali na skalę globalną, tak aby odpowiednio zająć się zagrożeniem wynikającym z działania inwazyjnych gatunków" - mówi współautorka badania Morgane Henry z McGill University.

Na szczęście zdaniem ekspertów wiele można zdziałać. "Unia Europejska dysponuje unikalnymi możliwościami, aby zająć się gigantycznymi ekonomicznymi stratami, których doświadcza. To dlatego, że jej model finansowania umożliwia spójne podejście do projektów przekraczających granice państwowe. Podane liczby powinny być sygnałem alarmowym, że obecna strategia nie działa i należy natychmiast rozważyć wprowadzenie nowej wizji obejmującej cały kontynent" - stwierdza jeden z autorów, prof. Corey Bradshaw.

Marek Matacz