Faza cyklu miesiączkowego może wpływać na wrażliwość na insulinę

Pod pojęciem wrażliwości na insulinę rozumie się zdolność reagowania komórek (m.in. mięśniowych czy tłuszczowych) na działanie tego hormonu. Poziom wrażliwości decyduje więc o metabolizmie całego organizmu.

Wcześniejsze badania wykazały, że także mózg jest wrażliwy na insulinę: ma ona zdolność oddziaływania na wyspecjalizowane neurony wewnątrz tego narządu i może np. modulować zachowania żywieniowe człowieka. Niektórzy naukowcy sugerują, że istnieją różnice między płciami w regulacji metabolizmu przez insulinę mózgową, jednak badania, które na to wskazywały, przeprowadzano do tej pory głównie na mężczyznach.

Dr Martin Heni z Uniwersytetu Eberharda Karola w Tybindze (Niemcy) wraz ze współpracownikami postanowił więc przeanalizować aktywność insuliny w mózgu u 11 kobiet - zarówno w fazie pęcherzykowej (od pierwszego dnia cyklu do owulacji), jak i w fazie lutealnej (od zakończenia owulacji do ostatniego dnia cyklu) cyklu miesiączkowego. Kobiety czterokrotnie poddano tzw. hiperinsulinemicznej klamrze euglikemicznej - procedurze uważanej za złoty standard w ocenie insulinooporności.

Okazało się, że w fazie pęcherzykowej (folikularnej) u wszystkich badanych kobiet dochodziło do zwiększonej wrażliwości mózgu na insulinę, czego nie obserwowano w fazie lutealnej.

Następnie naukowcy wykonali kolejnym 15 kobietom skany MRI, aby ocenić wrażliwość na badany hormon części mózgu zwanej podwzgórzem. Wyniki okazały się podobne: wysoka wrażliwość na insulinę występowała w fazie folikularnej, a w lutealnej mocno spadała.

Autorzy sugerują, że wrażliwość mózgu na insulinę jest większa w pierwszej fazie cyklu, zaś następujący po tym spadek w fazie lutealnej przyczynia się do insulinooporności całego organizmu w tym okresie cyklu.

"Badanie to dostarcza dowodów, że faza cyklu miesiączkowego odgrywa kluczową rolę w regulowaniu wrażliwości na insulinę podczas cyklu menstruacyjnego" - uważa komentujący omawianą publikację (https://www.nature.com/articles/s42255-023-00869-w) dr Nils Kroemer z Uniwersytetu w Bonn. Jego zdaniem prawdopodobne jest, że to właśnie zmienna wrażliwość podwzgórza na insulinę w czasie cyklu powoduje zmiany w apetycie i masie ciała, które często są zgłaszane w fazie przedmiesiączkowej (tj. późnej fazie lutealnej).(PAP)

Katarzyna Czechowicz

kap/ agt/