Chrońmy nasze morze

Jedną z przyczyn powstawania nadmiernych zakwitów sinic jest tzw. eutrofizacja. To proces prowadzący do wzrostu produktywności ekosystemu wodnego, na skutek zwiększonego dopływu m.in. związków azotu i fosforu. Trafiają one do morza głównie z nawozów rolniczych, ale także z używanych przez ludzi detergentów.

Sinice, mogą być potencjalnie niebezpieczne dla zdrowia ludzi. Uwalniane przez nie substancje niekorzystnie oddziałują na ludzki układ nerwowy, pokarmowy, wywołują podrażnienia skóry.

Jak przypomniała WWF, według Komisji Ochrony Środowiska Morskiego Morza Bałtyckiego (HELCOM), która opracowała Bałtycki Plan Działań, wycofanie fosforanów ze wszystkich detergentów (do prania i do zmywarek), we wszystkich krajach basenu morza Bałtyckiego zredukowałoby ilość fosforu, który trafia do tego morza aż o 24 proc. "Ograniczylibyśmy w ten sposób występowanie zakwitów sinic" - podkreśliła organizacja.

Ekolodzy poinformowali, że na podstawie badania detergentów sprzedawanych w polskich sklepach, z 25 środków przeznaczonych do zmywarek do naczyń, aż 21 zawierało fosforany (pełna lista tych środków jest na stronie petycja.wwf.pl).

"Obecnie już 16 proc. gospodarstw domowych korzysta ze zmywarek i liczba takich użytkowników szybko rośnie" - powiedziała cytowana na stronie Karolina Tymorek z WWF Polska. "Unijne prawodawstwo przewiduje ograniczenie stosowania fosforanów w detergentach do zmywarek dopiero od 2017 roku. Jednocześnie, każdy kolejny rok, w którym związki fosforu trafiają do morza za sprawą tych detergentów, przyczynia się do pogorszenia stanu ekologicznego Bałtyku" - podkreśliła.

Organizacja poinformowała, że według badania sytuacja lepiej wygląda w przypadku środków do prania. Ze sprawdzonych 53 produktów tylko sześć zawierało fosforany.

"Polskie władze mogłyby wprowadzić zakaz stosowania fosforanów w detergentach do zmywarek wcześniej, niż od 2017 roku, tym bardziej, że są dostępne dla nich zamienniki, powszechnie stosowane w wielu krajach" - podkreśliła WWF.

Dlatego organizacja zachęca wszystkich do podpisania się pod petycją (petycja.Wwf.Pl) skierowaną do ministra gospodarki o jak najszybsze wprowadzenie w naszym kraju zakazu stosowania fosforanów w detergentach do zmywarek naczyń.

Zdaniem resortu gospodarki, na razie nie ma przesłanek do wprowadzenie osobnych przepisów krajowych dot. ograniczeń w zawartości fosforanów w środkach przeznaczonych do zmywarek do naczyń przed 2017 rokiem.

Zgodnie z rozporządzeniem PE i Rady UE z marca br., we Wspólnocie będą obowiązywały dwa ograniczenia dot. fosforanów w detergentach - poinformowało PAP MG. Od 30 marca 2013 roku będą dotyczyć środków przeznaczonych do prania, a od pierwszego stycznia 2017 roku - środków do automatycznych zmywarek do naczyń.

Jak podkreśliło ministerstwo "rozporządzenie obowiązuje bezpośrednio we wszystkich państwach UE i nie musi być implementowane do prawa krajowego".

WWF apeluje, że "wycofując fosforany ze wszystkich detergentów znacząco ograniczylibyśmy ilość związków fosforu, trafiających do Bałtyku (...) Które przyczyniają się do zakwitu sinic".

"Od tego czy zaczniemy zmniejszać ilość fosforanów trafiających do Bałtyku już teraz, zależy nie tylko to, czy będziemy mogli nad nim wypoczywać w okresie letnim (...) W ten sposób zapobiegniemy również powstawaniu martwych stref w naszym morzu, zwiększających swój obszar w wyniku obumierania sinic po ich zakwicie" - powiedziała Tymotek.

Na początku lipca sanepid zamknął na kilka dni większości kąpielisk w Trójmieście oraz w jego okolicach. Podobnie było na jeziorze Krzywym w Olsztynie. Powodem było właśnie zakwitanie sinic.

Sinice (cyjanobakterie) zalicza się do najstarszych i najprostszych organizmów na Ziemi. W przeszłości były uważane za glony. Wiadomo już, że należą do królestwa bakterii. Do "zakwitu" sinic dochodzi często przy dużym nasłonecznieniu, stojącej wodzie i wysokiej temperaturze.

Międzynarodowa organizacja ekologiczna WWF powstała z inicjatywy dyrektora generalnego UNESCO Juliana Huxleya w 1961 roku. Jej misją jest powstrzymanie degradacji środowiska naturalnego na świecie. W ponad 50-letniej historii swojego istnienia przeprowadziła lub pomogła w realizacji kilkunastu tysięcy przedsięwzięć na rzecz ochrony przyrody.

W Polsce WWF działa od początku lat 90., m.in. pomogła w 1993 roku w powstaniu Biebrzańskiego Parku Narodowego.