Musimy zachować bioróżnorodność

Termin „bioróżnorodność” został rozpropagowany w 1992 r. w czasie trwania Szczytu Ziemi , który odbył się w Rio de Janeiro w związku z powstaniem i podpisaniem przez przedstawicieli wielu państw (w tym także Polski) Konwencji o Ochronie Różnorodności Biologicznej.

W dokumencie tym termin „bioróżnorodność” został zdefiniowany jako zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących w ekosystemach lądowych, morskich i słodkowodnych oraz zespołów ekologicznych. Dotyczy to różnorodności w obrębie gatunku, pomiędzy gatunkami oraz ekosystemami.

Bioróżnorodność rozpatrujemy na trzech płaszczyznach:
- w zróżnicowaniu genetycznym wewnątrz jednego gatunku - widoczne jest ono w ilości odmian, podgatunków i ekotypów;
- w wielości gatunków występujących na Ziemi. Obecnie docenia się wartość wszystkich gatunków w tym również tych np. uważanych za chwasty;
- w wielości siedlisk, ekosystemów i krajobrazów występujących na Ziemi. Nie można chronić pojedynczych gatunków w oderwaniu od warunków, w jakich one żyją oraz organizmów, które poprzez współistnienie z nimi warunkują ich byt.

Największymi zagrożeniami dla bioróżnorodności spowodowanymi przez człowieka są:
- niszczenie przez człowieka miejsca życia roślin i zwierząt;
- zmiany klimatyczne obecnie obserwowane na Ziemi powodują, że wiele gatunków nie nadąża za zmieniającymi się warunkami życia;
- wprowadzanie gatunków i odmian pochodzących z innych rejonów geograficznych – powoduje to wypieranie gatunków rodzimych.

Ostatni głośno było o akcji, jaką zdecydowali się przeprowadzić działacze ekologiczni wraz z właścicielami ziemskimi w północnej Szkocji. Zainicjowali oni akcję tępienia wiewiórek szarych, które zagrażają rodzimym wiewiórkom rudym.

Wiewiórka szara została sprowadzona z Ameryki w dziewiętnastym wieku i w ciągu kilkudziesięciu lat wyparła prawie całkowicie wiewiórkę rudą. Szkocja jest jednym z ostatnich regionów w Wielkiej Brytanii, gdzie wiewiórka ruda występuje jeszcze we względnie dużych ilościach. Szacuje się, że wiewiórek rudych żyje tu około 120 tys., a wiewiórek szarych od 200 do 300 tys. sztuk.

Wymieranie gatunków jest procesem naturalnym, związanym z ewolucją i przebiega powoli. W historii Ziemi było 5 okresów wzmożonego wymierania. Związane były z kataklizmami nawiedzającymi ziemię takimi jak erupcje wulkaniczne, czy zmiany klimatu. Naukowcy twierdzą, iż obecnie obserwujemy szóste wielkie wymieranie gatunków, a ekstremalnym jego skutkiem może być upadek cywilizacji człowieka.

Jak podaje IUCN - Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody w raporcie z 2007 roku, życie na Ziemi znika w coraz szybszym tempie i będzie się tak działo, dopóki nie zostaną podjęte pilne działania. Na ponad 41 tysięcy gatunków monitorowanych przez IUCN ponad 16 tysiącom grozi wymarcie. Stanowi to ponad połowę wszystkich gatunków.