Pochodzenie życia

Zwykle, by ułatwić zorientowanie się w otchłani czasu, stosuje się barwne porównania:

a) przyjmując, że dzieje Ziemi odpowiadają ostatniemu tysiącleciu, wówczas* :

• 1000 r. – powstanie Ziemi


• 1173 r. – początki życia


• 1543 r. – pierwsze organizmy z jądrem komórkowym (Eukaryota)


• 1843 r. – pierwsze zwierzęta


• 1891 r. – pierwsze rośliny


• lata 50-te do połowy lat 80-tych XX w. – czas dinozaurów


• połowa grudnia 1999 r. – wczesne formy Homo


• ok. 22 grudnia 1999 r. – pojawienie się człowieka współczesnego

b) załóżmy, że od powstania Wszechświata do chwili obecnej minął rok, wówczas** :

• 1 stycznia godz. 0 – Wielki Wybuch


• 13 sierpnia – powstaje Układ Słoneczny, w nim Ziemia


• 13 sierpnia – powstaje Układ Słoneczny, w nim Ziemia


• 19 grudnia – pierwsze kręgowce


• 20 grudnia – pierwsze rośliny lądowe


• 26 grudnia – ssaki


• 31 grudnia godz. 21 45 minut – człowiekowate


• 31 grudnia godz. 23 46 minut – człowiek opanowuje ogień


• 31 grudnia godz. 23 57 minut – neandertalczyk


• 20 grudnia – pierwsze rośliny lądowe


• 31 grudnia godz. 23 59 minut 50 sekund – wzniesienie egipskich piramid


• 31 grudnia godz. 23 59 minut 56 sekund – narodziny Chrystusa.

W istocie powstały dwie zasadnicze koncepcje biogenezy***, mianowicie: kreacjonizm (postulował nadprzyrodzone stworzenie pierwszych organizmów; in. życie i świat są dziełem ingerencji Siły Wyższej) i autogonia (pogląd zakładający spontaniczne powstawanie organizmów z materii nieożywionej; dopuszcza więc naturalne samorództwo). Autogonia w swych coraz to nowych postaciach, o stale zmniejszającym się zakresie wiarygodności**** przetrwała do XIX stulecia, kiedy jej zasadność obalił ostatecznie L. Pasteur. Natomiast kreacjonizm został usunięty na margines (poza?) obręb oficjalnej nauki w wyniku rozwoju ewolucjonizmu. Jeszcze całkiem niedawno poważnie rozpatrywano możliwość istnienia życia na Marsie, kwestia ta zresztą wciąż pozostaje nierozstrzygnięta.

By zilustrować rozwój wiedzy z zakresu ewentualnej kosmobiologii przytoczę cytat pochodzący wszak z całkiem niedawnych opracowań: „Jeżeli zgodzimy się, że najbardziej zadowalającym wytłumaczeniem istnienia ciemnych plam na Marsie jest przypisanie im natury organicznej (roślinnej), możemy już zacząć rozważania nad rodzajem tej roślinności. Najwytrzymalszymi roślinami na Ziemi są porosty. (...) To, że ogólny zarys plam jest zgodny z kierunkami stale wiejących wiatrów, można wytłumaczyć tym, że życie rozprzestrzenia się poprzez nasiona czy zarodniki.”***** Porostów raczej na Marsie nie spotkamy, lecz istnienie tam biosfery, nawet szczątkowej, jest nadal przedmiotem sporów i badań; w kierunku Czerwonej Planety mkną kolejne sondy...


__________________

* Za: Praca zbiorowa, Fakty w zasięgu ręki, Warszawa 2003, s.65.

** Za: Praca zbiorowa, Fascynujące dzieje planety Ziemi, Warszawa 2002, s.22-23.

*** Inaczej biopoeza; powstanie życia na Ziemi (ciekawe, że nawet samo pojęcie odnosi się wyłącznie do warunków ziemskich...).

**** M.in. około 1680 r. F. Redi wykazał doświadczalnie, że larwy much nie powstają de novo z rozkładającego się mięsa

*****[w:] M. W. Ovenden, Życie we Wszechświecie, Warszawa 1964, s.42-43.